Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
ROZDZIAŁ1.Kapitałspołeczny
(ekonomii,politologii,socjologii)itradycjiteoretycznych(neoinstytucjonalizmu,
teoriiracjonalnegowyboru,teoriiwyborupublicznego,teoriigier)(Kwiatkowski
2005,s.105).
Równolegledorosnącejpopularnościkoncepcjakapitałuspołecznegostawała
sięcelemkrytyki.Dostrzegano,żestanowionapodstawębadaniawieluróżnych
zjawisk,wwieluróżnychkontekstach,przezcotraciswoisteznaczenie(Portes1998,
s.2)inaskutekkoncepcyjnejiaplikacyjnejwielowymiarowościorazwieloaspek-
towościulegarozmyciu,stającsiękoncepcjąchaotyczną(Fine2010,s.5).Ztego
powodukapitałowispołecznemuwieszczonopodobnylosdotego,jakispotkał
pojęciekulturypolitycznej-potencjalniemocnakoncepcjautraciłaswojąwartość
wmomencie,kiedywieluróżnychludzizaczęłoprzypisywaćjejwieleróżnych
znaczeńdlawieluróżnychcelów(Newton1997,s.575).
Próbynadaniawalorównaukowychmetaforycznemupojęciustanowiąmocny
argumentdlakrytykówkoncepcji.Jejzwolennicymusząbowiemprzyznać,że
pierwotneużycietegoterminumiałowłaśnietakisymboliczny(fgurative)sens.
LydaJ.Hanifan,któremuprzypisujesiępierwszeużycieokreśleniankapitałspo-
łeczny”6,akcentowałodmienność(wporównaniuzwłasnościączypieniędzmi)
owychrealnychwartości,istotnychdlacodziennegożycialudzi,pojawiającychsię
podpostaciądobrejwoli,braterstwa,współczuciaiwspółżyciaspołecznego.Dzięki
tejpostacikapitałubudowanyjestduchwspólnotyiwspółdziałaniewjejobrębie
(Hanifan1920,s.9-10,79).Pytaniepodstawowe,którerozwijającykoncepcjękapi-
tałuspołecznegomusielisobiepostawić,dotyczyłotego,wjakisposóbwartościte
podlegająkapitalizacjiorazjakzmierzyćzyskiztakiejoperacji.Inaczejpisząc,co
jestinwestowaneijakiekorzyściuzyskujesięztakiejinwestycji.
6ZtymiustaleniamidyskutujeJamesCarr(2007),wskazując,żeokreślenienkapitałspołeczny”
możnaodnaleźćuJohnaDeweya(wpublikacjachzlat1900,1909,1915i1934),któregopracefilo-
zoficzne(cytowanerównieżprzezL.J.Hanifana)pisanewduchukrytycznegopragmatyzmuoraz
osobistezaangażowaniespołecznebyłyinspiracjądlarozwojuruchówedukacjiobywatelskiej
irozważańnadistotąkapitałuspołecznego(chociażbezpróbyjegozdefiniowania).Ztympunk-
temwidzenianiezgadzasięzkoleiDarioCastiglione(2007,s.178-181)utrzymując,żedlaJohna
Deweyakapitałspołecznybyłtym,cowewspółczesnymrozumieniuznamionujekapitałludzki.
PolemizujączJamesemCarrem,DarioCastiglionenienegujepotrzebyposzukiwaniaźródeł
historycznych,ważnychdlarozwojuideikapitałuspołecznego.Takiwysiłekmożezaowocować
zrozumieniemjegosensu(coremeaning),niekoniecznietegonczym”jestkapitałspołeczny,ale
noczym”onjest.PozostałeźródłaintelektualnejrefleksjiwyróżnioneprzezDarioCastiglionego
to:1)najbardziejoczywistatradycja,związanazBourdieu,ColemenemiPutnamem,2)tradycja
odwołującasiędoempirycznychbadańAlexisadeTocqueville)anadXIX-wieczną,amerykańską
demokracją,3)tradycjaFerdinandaTönniesaijegorozróżnienienawspólnotę(Gemeinschaf)
istowarzyszenie(Gesellschaf)oraz4)liberalnatradycjaAdamaSmithazideąnniewidzialnej
rękirynku”
,uzupełnianarozważaniaminatematkwestiimoralnych.
