Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
13
zachodnie,Śląsk,WarmiaiMazuryorazGniezno.BożenaKarwowskapisze
tuomigracyjnychnarracjachkobiecychzwiązanychzpograniczempolsko-
-niemieckim(odSzczecinapoWałbrzych),ilustrująctozagadnienieprzy-
kładamizprozyIngiIwasiów,JoannyBatoriBrygidyHelbig-Mischewski.
MałgorzataMikołajczakrekonstruuje–alternatywnąwobecoficjalnie
wPRLlansowanej–infernalnątopikęliteraturyzwiązanejzziemiąlubuską.
KorneliaĆwiklakpoddajepostzależnościowejlekturześląskąprozęStefana
SzymutkiiKazimierzaKutza,MartaCuberbadaiwkategoriachliterac-
kichwyjaśniakontrowersjenarosłewokółprozynborussiańskiej”,aGraży-
naGajewskaopisujeniedawnycasuskulturowo-ideologicznegokonfliktu
wywołanegoprojektemustawieniawGnieźnie–jądrzekatolickiejpolsko-
ści–fragmentumuruberlińskiego.Ostatnitekstwtejczęści,autorstwa
KatarzynySzalewskiej,niedotyczykonkretnegomiejscaczyregionu,lecz
jestogólnąpropozycjątakiegoanalizowaniaprzestrzenimiejskiej,by–jak
formułujetobadaczka–nodczytaniuuległyzawartewniejśladydoświad-
czeniadominacji”.
Ostatniaczęśćtomunositytułn(P)oPRL”ijestobszerniejszaodpo-
zostałych.GrzegorzWołowiecanalizujetuwspółczesne,opublikowane
wroku2009biografieJózefaŚwiatłyiJakubaBermana,pokazując,wedle
jakichwzorcówgatunkowychsąonekonstruowane.Ometaforyce,retoryce
iszyfrowychkodachrozrachunkówzPRLwprozieAdolfaRudnickiego,
StefanaKisielewskiegoiTadeuszaKonwickiegopiszeAndrzejZieniewicz,
przywołującniezbędnedlaichzrozumieniakontekstywewnątrzpartyjnych
gierpolitycznych,podziałówfrakcyjnychczyaferwrodzajuucieczkiŚwia-
tły,którymitakemocjonowałasięówczesnainteligencja,aktóredziśczy-
telnesąjużtylkodlawyspecjalizowanychbadaczyepoki.Zieniewiczainte-
resujemiędzyinnymitenmomentwschyłkowejfaziePRL-u,uchwycony
wMałejApokalipsie,kiedytojegozdaniemustajejużrealnaopresjaizagro-
żeniezestronyzewnętrznegohegemona,aspołeczeństwo–zwłaszczajego
elity–nadalzachowujesiętak,jakbyonaistniała;ówsyndromwopinii
badaczatonfaktycznydyskurspostzależnościowy”,któregotrwałośćdajesię
odczućidziś.ZtekstemZieniewiczapoczęścikorespondujeartykułDariu-
szaSkórczewskiego,przenoszącynagruntpolskipostkolonialnąkategorię
elitkompradorskich,ichoćbadacztenogarniaswoimirozpoznaniamicałe
dwastulecianaszychdziejówporozbiorowych,tojednakgłównyakcent
kładzienapostawyrodzimejinteligencjitwórczejwobeckomunistycznego
reżimu–stądtakie,anieinneumiejscowieniejegorozważańwstrukturze
tomu.WpodobnymkręguproblemowymsytuujesięTomaszBocheński,
interpretującywszerokichkontekstachliterackichprozęBronisławaŚwi-
derskiegoiZbigniewaKruszyńskiegojakozapisuzależnieniaodnspojrzenia
