Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Początkipsychologiinaukowejnaziemiachpolskich…
InnypodziałnaukprzedstawionyprzezW.WundtaweWstępiedoflozofido-
tyczyłnaukspecjalnych.Psychologiaznalazłasięwgrupieumiejętnościrealnych,
któredzieląsięnanaukiprzyrodniczeihumanistyczne.Wśródtychostatnichna-
stępujenatomiastkolejnyrozłamnasystematyczne(prawo,ekonomiaspołeczna
itd.),genetyczne(dzieje)orazfenonomenologiczne,doktórychzaliczonazosta-
ławłaśniepsychologia:
Fot.4.Podziałnaukspecjalnych
Źródło:W.Wundt,Wstępdoflozofi,Warszawa1902,s.81
Przedmiotempsychologii,wedługnowoczesnejteoriiW.Wundta,miałabyć
niejakdotychczasprzyjmowanodusza,alejejdziałanie.Doświadczalniemoż-
nazatemzmierzyćaktywnośćduszyrozumianejjakoświadomośćioddzielić
działającenaniąsiłyzewnętrzneiwewnętrzne.Kluczowymizwrotnympunk-
temwkoncepcjibyłozjawiskoeksperymentu.Podstawowądladalszejanalizy
psychologicznejmusibyćzatemznalezieniegranicymiędzywyobrażeniemwła-
snegouja”awyobrażeniemświatazewnętrznego.JakpodkreślaW.Wundt:uNie
istniejewogóleuzmysłwewnętrzny”
,któryjakoorganpostrzeganiapsychiczne-
gomógłbybyćprzeciwstawnyzmysłowizewnętrznemujakoorganowipoznania
przyrody.Przedstawienia,którychwłaściwościpróbujebadaćpsychologia,
takiesamejakte,odktórychwychodziprzyrodoznawstwo”40.Wydajesięzatem
oczywistezprzedstawionychrozważań,żeudoświadczeniewewnętrzne”oraz
uzewnętrzne”nieodnosząsiędoodrębnychprzedmiotów,aleokreślająróżne
punktywidzenia41.
TakżerozważaniafilozofanałamachopublikowanychWykładówoduszy
ludzkiejizwierzęcejz1863rokustanowiąkolejnydowódewolucjijegomyśle-
niaopsychologiijakoodrębnejnauceiwyjątkowościnatleinnychdyscyplin.
JakpodkreślaRyszardStachowski,powyższedziełowpisywałosięwtoczącysię
40W.Wundt,GrundrissderPhysiologischenPsychologie,Leipzig1922,s.2;cyt.za:
I.Koczanowicz-Dehnel,dz.cyt.,s.58.
41Tamże.