Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
łeczeństwacałkowiciezmechanizowanego,nastawionegomaksymalnienapro-
dukcjędóbrmaterialnychikonsumpcję,kierowanegoprzezkomputery.Człowiek
poczynajawićsięjakoniewieleznaczącyelementtotalnejmaszyny,właściwie
odżywianyizabawiany,leczbiernyibezżycia,pozbawionyniemaluczuć”
[Fromm2000,s.23].CytattenzaczerpniętyzksiążkiE.Fromma,któraukazała
siędrukiemporazpierwszyponadpółwiekutemu,niestraciłanaaktualno-
ści.Równieaktualnywydajesiękolejnycytatztejsamejpracy,amianowicie:
„Komputeryzacjadajemożliwośćstworzenianowegorodzajustrukturygospo-
darczejispołecznej.Niewielkaliczbagigantycznychprzedsiębiorstwzaczyna
stanowićcentrummaszynygospodarczejiwniedalekiejprzyszłościbędzienią
całkowiciezarządzać.Przedsiębiorstwo,choćformalniebędącewłasnościąsetek
tysięcyudziałowców,wrzeczywistościzarządzanejest(izewszelkichpraktycz-
nychpowodówzarządzaneniezależnieodswoichlegalnychwłaścicieli)przez
samonapędzającąsiębiurokrację”[Fromm2000,s.50].E.Fromm[2000,s.26]
stwierdzatakże:„Badanianadczłowiekiempozwalająnamdostrzec,jaknie-
którezczynnikówsystemuspołeczno-ekonomicznego,wpływającnań,decydują
wtórnieorównowadzelubjejbrakuwcałymsystemiespołecznym.Wprowa-
dzającczynnikludzkidoanalizycałegosytemu,jesteśmylepiejprzygotowani,
byzrozumiećnieprawidłowościwjegofunkcjonowaniuizakreślaćnormy,które
łączyłybywłaściwefunkcjonowanieekonomicznesystemuspołecznegozdobrem
ludzibędącychjegoczęścią.Wszystkotomaoczywiścieracjębytutylkowów-
czas,gdyzgodzimysię,iżnadrzędnymcelemjestmaksymalnyrozwójczłowieka
wkategoriachjegowłasnejstruktury(tzn.ludzkiegodobra)”.
WsposóbniezwyklebłyskotliwyizwielkąwnikliwościątakżeZ.Bauman
opisujeniebezpieczeństwatkwiąceworganizacyjnejstrukturzewspółczesnego
„ponowoczesnego”świata.Pokazującuwarunkowania,któremożnabynazwać
organizacyjnymi,bardzotrafniewskazujejakbardzoprzyszłośćilosyświata
zaczynająsięwymykaćczłowiekowiwrazzzanikającympoczuciemwłasnej
podmiotowości.Autortenpisze:„Niktoprócznielicznychszaleńcówpowszech-
niezaszaleńcówuznanychnietwierdzidziś,żejestrzecządobrązanieczyszcza-
niepowietrza,przekłuwanieochronnejwarstwyozonulub,jeślijużotoidzie,
prowadzeniewojen,przeludnianielądówlubskazywanieludzinabezdomność
iwłóczęgę;alewszystkotodziejesię,mimożedziejesięprzyakompaniamencie
zgodnego,powszechnegooburzenia.Cośinnegoniżignorancjaetycznamusi
tuwchodzićwgrę,jeśliżelaznakonsekwencja,zjakąsypiąsięnaświatklęski
żywiołowe(lubkatastrofyzachowującesięnamodłężywiołu),równajestkonse-
kwencjiichetycznegopotępienia.Możnasiędomyślać,żeinneczynniki,rzeczy-
wiściezaówstanrzeczyodpowiedzialne,mieszcząsięwrejonachspołecznego
życia,naktórefilozofiamoralnościniemawpływu,albowtakich,którepotrafią
sięskuteczniebronić,ajeszczelepiej–niedopuścićichdogłosu.Wśródtakich
czynnikówprymwiodązapewnecorazmniejregulowanesiłyrynkowe,wyjęte
