Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zdzieckiemirodziną,atakżenaograniczeniawwykorzystywaniutegoujęcia,którepojawiająsię
wmomencieprzechodzeniazperspektywyteoretycznejdopraktycznej.Wtejczęściksiążkidokonuję
równieżprzeglądudotychczasowychbadańnadasystenturąrodziny.Wtrzecimrozdzialeskupiamsię
przedewszystkimnaukazaniuznaczenia,jakieprzypisujesiępodmiotowościwkonstruktywistycznym
oglądzierzeczywistościpomocowej.Odwołujęsiędomyślikonstruktywistycznejzarównojako
donarzędziarozumieniatego,cosiędziejepodczasprocesupomagania,jakiinspiracjidlapraktyki,dzięki
którejmożnaorganizowaćprocespomagania13.Analiziepoddajęm.in.takiekoncepcjejakteoria
cybernetykidrugiegorzęduHeinzavonFoerstera,teoriasystemówspołecznychNiklasaLuhmanna,
atakżepodejściaodwołującesiędokonstruktywizmu:konstruktywnąpracęsocjalnąNigelaPartonaoraz
PatrickaO’Byrne’a,pracęsocjalnąopartąnazasobach,podejścieskoncentrowanenarozwiązaniachoraz
modelepracyzrodzinąsięgającedojejzasobów.
Drugą,badawczączęśćksiążkiotwierarozdziałczwarty,przedstawiającyzałożeniametodologiczne,
dziękiktórymmożliwyjestbadawczywglądwdoświadczanieprzezasystentówrodzinypodmiotowości
własnejirodzinwpracysocjalno-wychowawczej.Zadanietopodejmujęwparadygmacieinterpretatywno-
konstruktywistycznym,korzystajączpodejściafenomenograficznego.Opisujęsposóbgromadzenia
danychempirycznych,atakżeprzybliżamcharakterystykębadanejpróby,kryteriajejdoboru,jakrównież
metodęanalizymateriałuempirycznego.Wpiątymrozdzialezamieszczamanalizęfenomenograficzną
danychzebranychwtrakciewywiadówfenomenograficznych,pozwalającąnarekonstrukcjęsposobów
rozumieniaidoświadczaniapodmiotowościprzezasystentówrodziny.Podstawąanalizy,anastępnie
interpretacjibadańbyływyłonionewichtokukategorieopisu,któreodzwierciedlająjakościoworóżne
sposobyrozumieniapodmiotowciwpracysocjalno-wychowawczejzrodziną.Ujętewtabeli,utworzyły
mapęilustrującąsposobykonceptualizowaniapodmiotowościprzezrozmówców.Rozdziałszóstyzawiera
opiswyników.Interpretacjęwynikówbadańprzeprowadziłamwtrzechobszarach:1)asystencirodziny
w„przestrzeniwłasnychopisów”integracjaosobistegoizawodowego„ja”;2)rodzinajakotwórcaswojej
sytuacji;3)uwspólnionaprzestrzeńrozumieniaasystenturyrodzinyworganizacjachuczącychsię.Analizy
tychobszarówdokonałamnapodstawieaktualnychideipodmiotowościwnaukachspołecznych
ihumanistycznych.Całościanalizywynikówbadańdopełniakonstruktywistycznyoglądwyłonionych
kategoriipodmiotowościwpracysocjalno-wychowawczejzrodzi.
Rozprawękończypróbadokonaniasyntezywynikówbadańnatlerozumieniapodmiotowości
wpedagogicespołecznej.Wzakończeniunakreślamjeszczemożliweobszarybadawcze,któreujawniły
sięwtrakcieprowadzonychanaliz.Ponieważrefleksjezawartewksiążcemającharakterotwarty,inicjują
dyskusjęnadnowymiznaczeniamiiinnymiperspektywamiinterpretacjipodmiotowości.Podjętyprzeze
mnietematinspiruje,jaksądzę,dogłębszegonamysłunadpodmiotowościąwteoriipedagogiki
społecznejipraktycepracysocjalnej.
Jakobadaczkamamświadomość,żeprowadzonaanalizajestjedyniepewnymwycinkiemmożliwych
interpretacjipodejmowanegozagadnienia.Ramamiokreślającymitenwymiarbyłyprzyjętezałożenia
metodologiczne,aprzybliżonepróby(re)konstrukcjipodmiotowościniemającharakteruopisów
wyczerpującychistotęizakrestejkategorii.Niniejszapracajest,jakpiszeEwaKubiak-Szymborska,„[…]
próbątworzeniaotwartychukładówwiedzyorzeczywistościspołecznej,któremogą,wyjaśniającistotne
kwestiedziś,byćdopełnione,aniejednokrotniezweryfikowanejutro”14.Ostateczniedorąkczytelnika
oddajęopracowaniebędącewynikiempogłębionejrefleksjinadpodmiotowością,rekonstrukcjioraz
dyskusji,któreprowadziłamzeznaczącymiosobamispotykanyminadrodzerozwojunaukowego
iprofesjonalnego.
*
Kończącuwagiwstępne,pragnęserdeczniepodziękowaćosobom,którenaróżnychetapachpisaniapracy
udzielałyminieocenionegowsparcia.Dziękujęprzedewszystkimrecenzentceksiążki,prof.drhab.
BarbarzeSmolińskiej-Theiss,zauważnąlekturę.Jestemniezmierniewdzięcznazakrytyczne
ikonstruktywneuwagi,którewpłynęłynaostatecznykształtpracy.Paniprofesorskładamrównież
podziękowaniazamożliwośćudziałuwseminariachpodoktorskichorganizowanychprzezZespół
PedagogówSpołecznychprzyKomitecieNaukPedagogicznychPAN,któremuprzewodniczy.Spotkania
tebyłydoskonałąokazjądokonsultacjiiwymianymyślinatemattworzonychprojektówbadawczych,