Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jegogórnepasmoograniczaprzeginaniesiędo
tyłu,hamujeruchyobrotoweudanazewnątrz
orazruchprzywodzeniauda,natomiastjegopa-
smoprzednieograniczanadmierneprostowanie
iobrótudadowewnątrz;obawięzadłaantago-
nistycznewzględemsiebie,
więzadłołonowo-udowe(ligamentumpubo-
femorale)-ograniczaodwodzenieuda,
więzadłokulszowo-udowe(ligamentumischio-
femorale)-hamujeruchyobrotoweudadowe-
wnątrzorazruchyprzywodzenia.
Więzadłastawubiodrowegopowiązaneze
sobą,tworzącokrężnepasmowłókniste,tzw.war-
stwęokrężną(zonaorbicularis)wokółszyjkigłowy
kościudowej.Warstwatawzmacniatorebkęstawo-
orazstabilizujeiuelastyczniastawbiodrowy.
Wewnątrzstawuznajdujesięjeszczewięzadłogło-
wykościudowej(ligamentumcapitisfemoris),któ-
rehamujeruchyprzywodzeniaorazruchyobrotowe
nazewnątrz.
Wtylnejczęścimiednicykościmiedniczne
mocnopołączonezkościąkrzyżową.Miednicaza-
mykaoddołutułówistanowimocneoparciedla
całegociała.Podlegadużymobciążeniom,które
przenoszonenakończynydolne.
Kończynadolnawolnaskładasięzkościudo-
wej,dwóchkościpodudziaikościstopy.Dokości
udazaliczasiękośćudowąorazrzepkę.
Kośćudowa(osfemoris)jestkościądługą-
najdłuższąinajwiększąwludzkimszkielecie.Jest
masywnaiwytrzymała.Składasięztrzonuidwóch
nasad(bliższejorazdalszej).Trzonmapowierzch-
nięprzedniąidwieboczne.Wczęścibliższejtrzon
łączysięzszyjkąkościudowej,naktórejosadzo-
najestgłowakościudowej.Bocznieodszyjki
(wmiejscujejpołączeniaztrzonem)odchodziku
górzekrętarzwiększy,poniżejktóregopołożony
jestkrętarzmniejszy.Napowierzchniprzedniejoba
krętarzepołączonekresąmiędzykrętarzową,ana
powierzchnitylnej-grzebieniemmiędzykrętarzo-
wym.Nasadadalszakościudowejutworzonajest
przezdwakłykcie(przyśrodkowyiboczny)oraz
dwanadkłykcie(przyśrodkowyiboczny).Naobu
kłykciachznajdujesiępowierzchniastawowadopo-
łączeniazkłykciamipiszczeli.Zprzoduprzechodzi
onawpowierzchnięstawowąrzepkową.
Dokościgolenizaliczasiękośćpiszczelową
ikośćstrzałkową(strzałkę).Kościpodudzia,podob-
niejakkośćudowa,kośćmidługimi.Kośćpiszcze-
lowajestbardziejmasywnaniżstrzałkowa.Wczę-
ścibliższejłącząsięonezkościąudowąstawem
kolanowym,aodstronydalszej-zkośćmistopy.
Stawkolanowy(articulatiogenus)jeststa-
wemzłożonym,dwuosiowym,zawiasowym.Jego
główkęstanowiąkłykciekościudowej(przyśrod-
kowyorazboczny),apanewkę-kłykciepiszcze-
li.Przedniaczęśćstawujestosłoniętarzepką(pa-
tella)należącądotrzeszczek.Torebkastawowa
przyczepiasiędokościudowejorazpiszczelowej
iskładasięzdwóchwarstw:zewnętrznejbłony
włóknistejiwewnętrznejbłonymaziowej.Między
kościąudowąipiszczelowąznajdująsiędwaela-
styczneelementystawukolanowegonazywane
łąkotkami.
Łąkotkizbudowaneztkankichrzęstnejwłók-
nistej.Ichgłównymzadaniemjestpogłębianie
iwzajemnedopasowaniepowierzchnistawu,atakże
wykonywanieruchówobrotowychprzyzgiętymko-
lanie.Łąkotkidzieląstawkolanowynadwiepłasz-
czyzny-górnąidolną.Pierwszaznich(wklęsła)
pozwalanazginanieorazprostowaniekolana,dru-
ga(płaska)odpowiadazaruchyrotacyjne,które
możliwetylkowmaksymalnymzgięciukolana.Ze
względunapołożeniełąkotkidzielisięna:boczną
(zakrzywiona,krótsza)iprzyśrodkową(przypo-
minającakształtemliteręC,dłuższa,szersza,
mniejruchomaielastycznawporównaniuzłą-
kotkąboczną).
Stawkolanowyjestwzmocnionywięzadła-
mizewnętrznymiorazbardzosilnymiwięzadłami
wewnętrznymi.Wgrupiewięzadełzewnętrznych
stawukolanowegoznajdująsię:
4
10PODSTAWYANATOMIIIFIZJOLOGIIKOńCZYNDOLNYCH