Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wporównaniuztętnicamiścianynaczyńżyl-
nychcieńsze.Wichwnętrzuznajdująsięzastaw-
ki,którezapobiegającofaniusiękrwiiumożliwiają
jejprzepływtylkowkierunkuserca.Zastawki
rozmieszczonenacałejdługościżył.
Naczyniawłosowate(inaczejwłośniczki)to
najdrobniejszenaczyniakrwionośneustroju,któ-
remożnazobaczyćtylkopodmikroskopem.Mają
onebardzomałąśrednicę(przeciętnie4-15pm).
Ichścianyzbudowanezjednejwarstwykomórek
tkankinabłonkowej.Swymirozgałęzieniamiwłoś-
niczkitworząsieć,wktórejznajdująsięnaczynia
włosowatetętniczeiżylne.Wyróżniasiękilkaro-
dzajówsiecinaczyńwłosowatych:zwykłąsiećka-
pilarnąwtkankach,siećdziwnąorazukładwrotny.
Specyficznabudowanaczyńwłosowatychpozwala
nawymianęsubstancjimiędzyprzepływającąprzez
niekrwiąaposzczególnymikomórkamiciała.Sieć
naczyńwłosowatychgęstooplatawszystkietkanki,
azwłaszczanarządy,takiejakpłucaijelitocienkie,
wktórychnastępujeintensywnawymianasubstan-
cji.Odnaczyńwłosowatychzaczynasięukładżył
zbierającychkrewztkanekciałaiprowadzących
doserca.
Ogólnyschematprzepływukrwi
wnaczyniachkrwionośnych:
tętnicetętniczkinaczyniawłosowate
żyłkiżyły
Sercejestbardzosprawnymiintensywniedzia-
łającymnarządem.Jegogłównąfunkcjąjestpom-
powaniekrwi.Przeciętniewciągudniasercekur-
czysięirozkurcza100tys.razy,aprzezcałeżycie
2,5miliardarazy.Wczasie1minutyprzetacza
5-6lkrwi.
Sercejestpołożonewewnątrzklatkipiersio-
wej(wpojejlewejstronie)międzypłucami,za
mostkiem.Jestonozbudowaneztkankimięśniowej
poprzecznieprążkowanejtypusercowego,która
kurczysięniezależnieodwoliosoby.Przeciętnie
serceuderza70razynaminutęipracujenieprze-
rwanieprzezcałeżycieczłowieka.
Serceposiadawłasnąsiećnaczyńkrwionośnych,
któredostarczająmuniezbędnesubstancjebudul-
cowe,energetyczneoraztlen.Częśćnaczyńkrwio-
nośnychoplatajedookoła,dlategoukładkrążenia
sercanazywanyjestukłademwieńcowym.Odze-
wnętrznejstronysercejestotoczonecienką,łączno-
tkankowąbłoną,tzw.osierdziem.Wjegownętrzu,
aściślejwjamieosierdziowej,znajdujesięnie-
wielkailośćpłynu,któryuniemożliwiatarcieserca
podczasjegoskurczów.
Serceczłowiekajestzbudowanezdwóchprzed-
sionkóworazdwóchkomór,aprawaczęśćser-
cajestoddzielonaodlewejzapomocąpionowej
przegrody.Wporównaniuzkomoramiprzedsionki
mniejszeimającieńsześciany.Najgrubszajest
ścianalewejkomoryserca.Międzyprzedsionkami
ikomoramiznajdująsięautomatyczniezamykają-
cesięzastawkiprzedsionkowo-komorowe:prawa
(trójdzielna)orazlewa(dwudzielna).Zastawkite
odchylająsiętylkowjednymkierunku,dziękitemu
zapobiegającofaniusiękrwiiwarunkująjedno-
kierunkowyprzepływkrwiwsercu.Innymrodza-
jemzastawkipółksiężycowate,któreznajdują
sięmiędzykomoramisercaiwychodzącymiznich
tętnicami.Odlewejkomoryodchodzigłównatęt-
nica(aorta),którapowyjściuzsercarozgałęzia
sięnamniejszetętnice,natomiastwprawejko-
morzemaujścietętnicapłucna(tzw.pieńpłucny).
Cofaniusiękrwizaortyikrwipłynącejprzezpień
płucnyzapobiegająwyżejwspomnianezastawki
półksiężycowate.
Doprzedsionkówsercadochodzążyły.Dopra-
wegoprzedsionka-żyłagłównadolna,adolewe-
go-żyłagłównagórnaorazczteryżyłypłucne.
Wcyklupracyserca,którytrwaok.0,8sekundy,
wyróżniasię:skurcz,rozkurczorazpauzę.Wfazie
skurczukurcząsiękomory,natomiastrozkurczają
przedsionki.Zamykająsięzastawkiprzedsionkowo-
-komorowe,aotwierajązastawkipółksiężycowate
1020UKŁADKRĄŻENIA
15