Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Wstęp
prawdziwyowoc.Hortex100%;Nakręcamyzniżki(Opel);Powiedzcoświęcej(Tele-
komunikacja);Pomyślonaturze(Energa);Zaczynasiężycie(Nieruchomości).
Odskładnipozostajejużtylkokrokdostylistyki.Taostatniajestbowiemniczym
innymjakmożliwościąwyboruspośródsynonimicznychśrodkówjęzykowych.
Askładniazeswoimbogactwemkonstrukcjistwarzaodpowiednieramydlatakiego
wyboru.Toteżnajważniejsząbodajzmianądającąsięprześledzićwciąguminionego
dwudziestoleciajestpostępującezróżnicowaniedwujęzyków-pisanegoimówione-
go-wrazzichodmiennąskładnią.Możnateżmówićodpowiednioodwustylach:
nominalnymiwerbalnym,intelektualnymiemocjonalnym(por.podrozdz.9.1).
Wjęzykupisanymistotnedlazrozumieniapowiązańmiędzyelementamizdania
itekstujestprzestankowanie.JakzauważaIrenaBajerowa(2001:24),uprogu
XXwiekuinterpunkcjazretorycznejprzekształciłasięwgramatyczną.Interpunk-
cjaretorycznazaznaczapauzywmówieniu,gramatycznanatomiastwyznaczagranice
strukturskładniowych,takichjakgrupyizdaniaskładowe.
1.3.6.Językoweskutkiglobalizacji
Komunikacjijęzykowejniedasięzamknąćwgranicachjednegojęzyka.Doświad-
czamytegoszczególniewczasachdużejmobilnościludzi,masowejturystykiimediów
masowychpozwalającychnaszybkiobieginformacji(porównaniedzisiejszegoświa-
tadoglobalnejwioski,kalkazang.globalvillage,choćnienajnowsze,jestwdobie
Internetuszczególnietrafne),aleiprowadzącychdouniformizacjipostawludzkich
wupodabniającymsięcorazbardziejświeciekonsumpcji(stądnieprzychylnenowsze
określenia:makdonaldyzacja,McŚwiatitp.).Lingwiścimówiąnatomiastojęzykach
wkontakcieiskutkachtegozjawiska.Najszybciejdostrzeganesązapożyczeniawyrazo-
we,bezktórychdoprawdytrudnosięobejść-wtymkrótkimakapicieczytelnikznajdzie
ichażczternaście,copolecamwytropićprzedzajrzeniemdoprzypisunadolestrony22.
Częśćzapożyczeńtotzw.internacjonalizmy,czyliwyrazyorodowodzienajczęściej
grecko-łacińskimspotykanewwieluniespokrewnionychzesobąjęzykach.Współcześ-
niemówisięteżcorazczęściejoglobalizacji,mającnamyślizwłaszczaszerzeniesię
anglo-amerykanizmów(por.Waszakowa2005:194inast.).Oiletendencjadointerna-
cjonalizacjipostrzeganabyłagłówniewkręgukulturyeuroatlantyckiej,otyletrudnedo
przewidzeniaskutkiglobalizacjidotyczątakżeAzjiiAfryki.Oglobalizacjimówiąipi-
szącoprawdagłównieekonomiści,politycy,politolodzy,publicyści,aniejęzykoznaw-
cy(wyrazglobalizacjapojawiasięwsłownikachpolszczyznydopierowroku200323).
22Obcegopochodzenia,choćjużcałowicieprzyswojone,sątu:komunikacja,mobilność,masowy,
turystyka,media,informacja,globalny,kalka,Internet,uniformizacja,konsumpcja,lingwista,kontakt,
akapit.
23Sąto:Uniwersalnysłownikjęzykapolskiego,2003,red.S.Dubisz,t.1-6,WNPWN,Warszawa;
WielkisłownikwyrazówobcychPWN,2005,red.M.Bańko,WNPWN,Warszawa.
