Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HistoriagastronomiiwPolsce
35
nejprzezpoprzednichgości”.RadziwięcHauteville,abypodróżnizabieralidoPolski
zesobącałąpościel,którazwiniętawworkumożesłużyćjakosiedzeniewkolasie.W
tymsamymokresierównieżFrancuzDalairacdajezłąopiniępolskimgospodom.Alenie
tylkocudzoziemcyniebylinimizachwyceni.IgnacyKrasickiwPanuPodstolimpisał:UNie
sąodpoczynkiemnaszekarczmy,poktórychodpoczywaćpotrzeba”.
Wroku1817JulianUrsynNiemcewiczopisujewarunkizakwaterowaniawkarczmie
wKowalu:UJużbyłopóźnoizaczętomięstraszyćrozbojamiwogromnymlesie,któryaż
doWłocławkasamegoprzebywaćmiprzychodziło.Leczspojrzawszynaizbępełnąpi-
janegoludu,nadtonaświeżozabitegowieprza,którewtejżeizbierzeźnikoprawiał,wo-
lałemsięnarazićnarozbójników,niżpozostaćwśródwieprzówzabitychlubteżpija-
nych”.Wczasiedrogipowrotnejztejpodróżyczytamyoinnymnoclegu:UWGrabowiem,
wsinależącejdofamiliiWagów,pierwszypoPrusiechmiałemnoclegwkarczmieżydow-
skiejprzechodzącejniechlujstwemwszystkiepojęcia,takiżwstajninaziemispaćmu-
siałem”.OgromniemusiałsiedemdziesięcioletniwówczaspanJuliankochaćpodróże,
żeodważałsięnawyprawywtychwarunkach.Dowyjątkównależąjegowzmiankiodo-
brychwarunkachnoclegowych,jaknp.wMieni1818rokulubKałuszyniew1828roku.
Dlategoteżchętniezamieszkiwałwdworachwzoremkilkuszlacheckichpokoleń—
uznajomych,krewnychlubnawettylkoupoleconychsobiewłaścicieliziemskich.
Zwyczajnocowaniawnajbliższymnapotkanymdworzeniewątpliwiestałsięprzyczyną
upadkugospód,którezczasemzamieniłysięwpijackiekarczmyispelunki.
Źródło:Z.Kulczycki,ZaryshistoriiturystykiwPolsce,Wyd.SportiTurystyka,Warszawa1977.
WedługEncyklopediistaropolskiejZ.Glogera14orazopisówobyczajówpolskich
J.S.Bystronia15szlachtaniezbytchętniekorzystałazówczesnychzajazdów.Jakomiejsce
noclegusłużyłyimnajczęściejnapotkanedwory,któreprzyjmowałybrata-szlachcica
wimięstaropolskiejgościnnościiszlacheckiegobraterstwa.Polskiekarczmyniecieszyły
siębowiemdobrąopinią.
Z.Gloger16,atakżeT.Czerwiński17wyodrębniajądwatypykarczmdrewnianychze
stanem.Pierwszytobudynekszerokofrontowyzprzejezdnąsieniąpośrodku,zaktórąby-
łodobudowaneobszernepomieszczeniemieszczącewozownieistajnię.Karczmabyławy-
budowananaplanieliteryT(rys.1.1ai1.2).Drugimtypembyłrównieżbudynekszero-
kofrontowy,alezestanemprzyległymdościanyszczytowej.Plantejkarczmyprzypominał
wydłużonyprostokąt(rys.1.1b).Obiebudowlemiałyodfrontupodcienianasłupach,któ-
repełniłyfunkcjędekoracyjnąiużytkową—jakoschronienieoddeszczuczymiejsceod-
poczynkuodgwaruidusznościpanującejwkarczmie.
Wyposażeniewnętrzakarczmybyłoskromneiskładałosięzwyklezprostychdrew-
nianychsprzętów,takichjakstołyiławy.Jakomiejscedonoclegupodróżnychsłużyłyal-
14Z.Gloger,Encyklopediastaropolska,t.3,WiedzaPowszechna,Warszawa1972.
15J.S.Bystroń,DziejeobyczajówwdawnejPolsce.WiekXVI–XVIII,t.2,PIW,Warszawa1960.
16Z.Gloger,Encyklopediastaropolska,jw.
17T.Czerwiński,Polskiebudownictwoludowe,MUZASA,Warszawa2006.
