Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Podstawypenologii.Teoriakary
częstowynikazniejnietylkopożyteklecztakżeszkoda.Karabywateż
analizowanawramachpsychodynamicznychkoncepcjiczłowieka.Również
wtymprzypadkumastatusambiwalentny,będącźródłemcierpień,któremogą
jednakpomócwformowaniusuperego,awięcwytwarzaniusięludzkiejświa-
domości.Wkoncepcjipsychodynamicznejkarzeodmawiasięjednakwartości
stricteutylitarnejjakoinstrumentowiracjonalniezaplanowanejprewencjiokreś-
lonychzachowań
8.Możemiećonanatomiastistotneznaczeniesymboliczne.
Symbolicznośćkaryjestteżdostrzeganawramachrozważańpsychologicznych
nawiązującychdokoncepcjizawartychwpracachJeanaPiageta
9.Formowanie
sięświadomościmoralnejdzieckajestwiązanezpostrzeganiemprzezniereguły
wzajemnościwżyciuspołecznym.Wedługtegouczonego,dzieckoodprostej
obserwacjioddaniazłemzazło,regułtalionuikarodzwierciedlającychprze-
chodzidoideiprzebaczeniaizrozumienia,uczącsię,żewzajemnośćjestmoż-
liwatylkowramachdobra.
Wpedagogicekaramastatusniejednoznaczny.Przyjmujesię,żeabymogła
byćśrodkiemoddziaływaniapedagogicznego,zawszepowinnabyćstosowana
dladobraukaranego.Tacechaodróżniająodkarkryminalnych,wktórych
częstonapierwszyplanwysuwasięfunkcjaochronyzagrożonegoładu.Wpe-
dagogiceszczególniemocnosiępodkreśla,żenieumiejętnestosowaniekary
możewyrządzaćróżnegorodzajuszkodywychowawcze.Wniektórychnurtach
pedagogikiwręczsięodrzucawszelkieformykarania(antypedagogika),win-
nychodrzucasiękaryfizyczne,karynaruszającegodność,atakżepodkreśla
koniecznośćpojednania,rehabilitacjiipedagogicznegonzatarciaskazania”,
któreodróżniająpojęciekaryodprześladowaniainieuzasadnionejwycho-
wawczorepresji.Wnurtachkrytykującychkaręzwracasięuwagę,żejestona
źródłemcierpieńimożesprzyjaćrozwojowiagresjiiukształtowaniapostawy
autorytarnej.Winnychnurtachuznajesięjązanieuchronnedoświadczenie
społeczneprzygotowującedonormalnegożyciaipomagająceodróżniaćdobro
odzła.
Wnaukachhistorycznychbadasięzarównopomnikiprawakarnego,sta-
tuty,ustawy,dekrety,jakteżpróbujesięodtworzyćpraktykikaraniastosowane
wposzczególnychepokach.Badaniedziejówprawodawstwawiążesięinteg-
ralniezprawem.Natomiaststudianatematpraktykimogąbyćuprawiane
wograniczonymzakresiewramachhistoriiprawa,przedewszystkimsąprzed-
miotemzainteresowaniahistorykówiwięzienioznawców.Niektórestudiasocjo-
logicznejczyspołecznejhistoriipraktykikaraniamająszczególnycharakter,
łącząbowiempodejściehistoryczne,socjologiczne,prawneifilozoficzne.
11111
8Por.:JeanLaplanche,Répartitionetrétribution:uneperspectivepsychanalytique,Paris
1983.
9JeanPiaget,Lejugementmoralchezl’enfant,Paris1973,s.185;por.:PierreDauchy,
L’arithmethiquepénaledanslapsychologieinterindividuelle,Paris1983,s.137-140;Leszek
Lernell,Podstawowezagadnieniapenologii,Warszawa1977,s.59.
