Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Penologia:dyscyplinapokrewnanauce
prawakarnego1
Penologiajestogólnąnaukąokarze.Przedmiotemjejzainteresowaniasą
różneformyinstytucjispołecznejkarywkontekściekulturyiogólnejorgani-
zacjispołeczeństwa.Jestpokrewnanauceprawakarnego,zajmujesięprzede
wszystkimogólnymizagadnieniamikarykryminalnej,czylikaryzazawiniony
czynokreślonynamocydefinicjiustawowejjakoprzestępstwo.Chociażkwe-
stiekary,politykikryminalnejiwykonywaniaorzeczonychkarsąprzedmiotem
zainteresowaniawieludyscyplinwchodzącychwskładróżnieokreślanego
zbiorunaukprawakarnego,towielejejaspektówjestbadanychwramachin-
nychdyscyplinnaukowych:teologii,filozofii,socjologii,psychologii,peda-
gogiki.Współcześnieniekwestionujesięnaogółpotrzebyprowadzeniaogól-
nychbadańpenologicznych.Wpolskiejliteraturzepenologiawyodrębniłasię
jakoprzedmiotstudiówwlatachdwudziestychXXwieku.Dojejpowstania
przyczyniłysięzarównodziałaniareformatorskiepraktykówwięziennictwa,jak
irozwójnaukiprawakarnego.Penologiastwarzateoretycznepodstawyinte-
gracjidorobkufilozofii,naukspołecznychihumanistycznychznaukąprawa
karnegoidoświadczeniamipraktykówwymiarusprawiedliwościkarnej.
Poprzełomie1989rokuMichałPorowskipisałzdezaprobatą,żen...nauka
owięziennictwierozwijającasięwłoniedyscyplinprawniczychzostałazdo-
minowanaprzezwarstwęnormatywną.[...]Podporządkowanypragmatyzmowi
normatywizmodbijasięnazakresieprzedmiotowympenitencjarystyki,którego
granicezakreślająmetodologicznemożliwościprawoznawstwa”
2.Tenstanwy-
nikawpewnymstopniuzestagnacjibadańpenologicznych.Onewłaśniemogły-
bystworzyćpodstawypostulowanegoprzezPorowskiegoszerszegozakreślenia
przedmiotubadańpenitencjarystyki.Wstudiachpenologicznychsięgasiębo-
wiempometodywłaściweróżnymdyscyplinomnaukspołecznychihumani-
stycznychorazdokonujeintegracjiwynikówprowadzonychwichramach
badań.Stosującdoanalizyformkarykryminalnejmetodywypracowanewtych
naukach,odsłaniasięjejcechykonstytutywnejakoinstytucjispołecznejizja-
wiskakulturowego.Zachowującstatusodrębnejdyscyplinynaukowej,peno-
11111
1ZbliżonawersjategorozdziałubyławcześniejpublikowanawartykulePrzedmiot,miejsce
irolapenologiijakodyscyplinypokrewnejnauceprawakarnego,[w:]Gaudiuminlitterisest.
KsięgajubileuszowaofiarowanaPaniProfesorGenowefieRejmanzokazjiosiemdziesiątych
urodzin,Warszawa2005,s.483-506.
2MichałPorowski,Ludzkieprawawięźniów,1992,s.164.
