Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Penologia:dyscyplinapokrewnanauceprawakarnego
Karajakoprzedmiotbadańfilozofii,naukspołecznych
ihumanistycznych
25
Odczasówstarożytnychzagadnieniekarybyłoprzedmiotemdociekańfilo-
zofów,którzywłączaliwypowiedzinatentematdoswoichogólnychrozważań
oświecie,człowiekuispołeczeństwie.Byłyoneracjonalnymposzukiwaniem
uzasadnieńkary.
Wfilozofiianalitycznejpunktemwyjściabadańjestsemantykasłowa
nkara”nagrunciejęzykaogólnego.Badaczestarająsiędokonaćwszechstronnej
analizylogiczno-językowejtakżepoto,bywrozważaniachjasnowykreślić
granicemiędzykwestiamisemantycznymiiaksjologicznymi.Podobniejakinne
koncepcjefilozoficzneiróżneteorieopartenaracjonalizacjachprzyjętychna
użytekpolitykikryminalnejidogmatykiprawa,filozofiaanalitycznaniejest
wstaniepowiedzieć,czymkarajest.Wnosijednakistotnywkładdobadańna
jejtemat,gdyżprzygotowujeodpowiedniaparatpojęciowy,copozwalana
uniknięciesporówpozornych,wynikającychznieścisłościjęzykowychibłę-
dówlogicznych.
Socjologiazajmujesiękarąjakozjawiskiemspołecznym,badajejspołeczną
genezęorazrelacjemiędzykarąrozumianąjakoinstytucjaspołecznaacałością
życiazbiorowego.Zajmujesięwięcróżnymiformamiorganizacyjnymiwymiaru
sprawiedliwościujętymiwszerszymkontekścieogólnychprocesówspołecz-
nychizłożonychwspółzależnościzinnymiinstytucjamiżyciaspołecznego.
Wdawniejszychpracachsocjologiakarysilniesięwiązałazbadaniamizza-
kresuantropologiikulturowej,gdyżuznawano,żewielewspółczesnychinsty-
tucjiżyciaspołecznegomożnazrozumiećpoprzezanalizęichformpodstawo-
wych,zachowanychwśródludówpierwotnych.JednakodczasówBronisława
Malinowskiegoantropologiczneprzekonanieoprostejewolucjiinstytucjispo-
łecznychstopniowotraciłonaznaczeniu.Wanalizachkulturiformżycia
społecznegowwiększymstopniuzwracanouwagęnapluralizmodpowiedzi
udzielanychprzezróżnekulturynapodobneproblemyspołeczne.Wkonsek-
wencjiwcześniejszestudiakary,opartenadośćschematycznychzałożeniach
ewolucjonizmu,wdebacienatematkarykryminalnejwewspółczesnychspo-
łeczeństwachtraciłynaznaczeniu.
Wpsychologiinajczęściejmówisięokarzejakoinstrumenciewarunkowa-
niasytuacyjnego
7.Karajestwięczasadniczoanalizowanawramachbehawio-
ralnychkoncepcjiczłowieka.Studianatentematdotyczągłównieproblemów
wychowawczegooddziaływanianadzieciimłodzież.Karajakobodziecawer-
syjnyjestwtychbadaniachtraktowanabardzoostrożnie,gdyżwiadomo,że
11111
7Por.:L.R.Huesmann,C.L.Podolski,Punishment:APsychologicalPerspective,[w:]
TheUseofPunishment,Cullompton2003;Hans-JürgenEysenck,CrimeandConditioning,[w:]
ContemporaryPunishment:Views,Explanations,andJustifications,NotreDame-London1972.
