Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp.Podziałspołeczny_ludzie_instytucje
ZachodniejiStanówZjednoczonych(idopieromniejwięcejodćwierćwie-
czastosowanewodniesieniudokrajówEuropyPołudniowejczyAmeryki
Łacińskiej)_koncepcjeteoretyczneiwzorybadawczenadająsiędoopisa-
niapostkomunistycznejrzeczywistości.Czytrafnemogąbyćodpowiedzipo-
równawcze,posługiwaniesiękategoriamitamlepiej_tugorzej,tamwięcej
_tumniej,czyteżraczejtrzebaszukaćnowychpojęćodpowiednichdo
opisaniainności?
Znalazłam,jaksądzę,ipróbujęwtejksiążcerozwijaćkoncepcję,która
możepołączyćteoretycznąogólnośćzhistorycznąspecyfiką,wyjaśniającto,
codziejesięnapowierzchnizjawiskpoprzezgłębokie,złożonemechani-
zmy.JesttosłynnakoncepcjaSeymouraMartinaLipsetaiSteinaRokkana,
zawartawtekścieCleavageStructures,PartySystems,andVoterAlignments1,
wmojejwłasnejinterpretacji,uwzględniającejczynnikihistoryczne.Interpre-
tacjatapozwalauznaćkomunizmzawydarzeniedzielącespołeczeństwa,tak
jakkiedyśczyniłytoreformacja,demokratyczno-narodowerewolucjeirewo-
lucjaprzemysłowa.Jeśli_jakchcąLipsetiRokkan_tetrzywielkiewydarze-
niaczyprocesywygenerowałypodziałyspołeczne,wktórychnastępniezako-
rzeniłysiępartiepolityczne,toikomunizmpowinienwygenerowaćpodział
kształtującywartości,postawyizachowaniawyborczeorazpartieisystemy
partyjne.
Prezentowanapracajestwieloperspektywicznaiwielopoziomowa.Zaczyna
odhistorii,akolejneanalizyrównieżlokujewhistorycznejperspektywie.Co
ważne,perspektywataniepojawiasięjedyniejakopunktwyjścia(boodcze-
gośtrzebazacząć),czyteżtymbardziejdlaurozmaiceniatekstu.Nieoznacza
teżczasowegoograniczeniaważnościomawianychzjawisk.Grajednązgłów-
nychról,przyczymhistoriarozumianajesttunietylejakowyabstrahowane
dziejoweprawidłowości,ilejakoludzkiedoświadczenieipamięćorazdziała-
nie.LordActonmiałpowiedzieć,żeWiedzaoprzeszłości,zapisprawdujaw-
nionychwdoświadczeniu,jestwybitniepraktyczna,jestnarzędziemdziałania
isiłą,którawchodziwskładprzyszłości.Uchwycenietejsiłyprzeszłości
formującejteraźniejszośćiprzyszłośćstanowijedenzcelówtejksiążki.
Zperspektywysocjologiiipsychologiispołecznejdokonywanewmo-
jejpracyanalizytożsamościspołecznych,socjologiaipolitologiaokreślaana-
lizyzachowańwyborczych,elektoratóworazinstytucji,przedewszystkimpartii
politycznych,aletakżeKościoła.
Tejwielościperspektywodpowiadawielopoziomowakonstrukcjaksiąż-
ki.Częśćpierwsza,teoretyczno-historyczna,zawieraprezentacjękoncepcjipo-
działówLipseta_Rokkanaorazjejkontynuacji,mojąinterpretacjętejkoncep-
1
S.M.Lipset,S.Rokkan,CleavageStructures,PartySystems,andVoterAlignments:An
Introduction,w:S.M.Lipset,S.Rokkan(red.),PartySystemsandVoterAlignments,Cross-
-NationalPerspectives,TheFreePress,NewYork1967.