Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp.Podziałspołeczny_ludzie_instytucje
obszary,jeślimiałytammiejscejakieśwydarzeniapotencjalniedzielącespo-
łeczeństwa(aowłaściwościachtakichwydarzeńczyprocesówjestmowa
wpierwszychtrzechrozdziałach).Ponadto,historycznainterpretacjakoncep-
cjipodziałówLipseta_Rokkanaujawniajejelastyczność.Nie
tylkoreformacja,demokratyczno-narodowerewolucje,rewolucjaprzemysło-
waikomunizmdzieliłyspołeczeństwaiwręczcałeregionyświata.Podzielić
społeczeństwomogłojakieśwydarzenie
lokalne,jeślibyło
długotrwałe,gwałtowneizłożone,jeślirozgrywałosięnapoziomieelitimas,
iinstytucji,jeśliwpływałonaludzkieemocjeiwartości,tożsamościibiografie.
Zidentyfikowanietakichwydarzeńlokalnych,którepodzieliłykonkret-
nespołeczeństwa,jestzadaniemempirycznym.MożnatupodaćprzykładIr-
landii.OdkońcaXVIwiekutoczyłaonawalkizAnglią,apotemzWielką
Brytanią,oswojąautonomięczyniepodległość.Ostateczniepowstanielat1919-
_1921zakończyłosiętraktatemoutworzeniuWolnegoPaństwaIrlandzkiego
iIrlandiiPółnocnej.Wyniktenpodzieliłspołeczeństwo,wybuchłanawetwoj-
nadomowa(1922_1923),wktórejstarłysiędwiestrony:popierającatraktat,
reprezentowanapotemprzezpartięFineGael(bardziejskłonnądokompromi-
suzWielkąBrytanią),zantytraktatową,reprezentowanąpotemprzezpartię
FianaFáil(opowiadającąsięzapełnąsuwerennościąizjednoczeniemobuczęści
wyspy).Odtamtejporypartieteciesząsięznacznympoparciemwewszyst-
kichwarstwachspołecznychirządząnazmianę.PeterMair2,któryprzywoły-
wanybędziewtejksiążcewielokrotnie,argumentuje,żechoćwIrlandiiist-
niejąobiektywnewarunkipolitykiklasowej(robotnicymająrozwiniętątoż-
samośćklasowąisąwznacznymstopniuzorganizowaniwzwiązkach
zawodowych),tojednakzależnośćmiędzyprzynależnościąklasowąaprefe-
rencjamipartyjnymijestmarginesowa.Tłumaczytodziedzictwemprzeszłych
podziałów.Obiegłównepartiewyrosłyzhistorycznegokonfliktu.Powstałe
wtedystronypodziału,wytworzoneidentyfikacje_zahartowanetemperaturą
autentycznych,zbiorowychemocji_okazałysiętrwałe.FianaFáilzdołałatak
zdefiniowaćsytuację,żewytworzyłarodzajnarodowejikatolickiejmobiliza-
cji,którąprzezlatapodtrzymywała(wczympomagałjejzapewnepodział
wyspyiistnienieIrlandiiPółnocnej).Możnapowiedzieć,żewydarzeniaza-
korzenionewwojnieoniepodległośćIrlandiiikończącymjątraktacie_od
którychdoczasuomawianejtupublikacjiminęłosiedemdziesiątlat_stały
sięswoistymstemplemhistorii,którywciążokreślapolitycznestronyisce-
nępolityczną.Itomimożetakwielesięzmieniło:Irlandiauzyskałapełną
niepodległość,stałasięczłonkiemUEikrajemzamożniejszymodWielkiej
Brytanii.
2
P.Mair,ExplainingtheAbsenceofClassPoliticsinIreland,w:J.H.Goldthorpe,C.T.
Whelan(red.),TheDevelopmentofIndustrialSocietyinIreland,ProceedingsoftheBritish
Academy,79,OxfordUniversityPress,Oxford1992,s.383_410.
