Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gdyżwieluadresatówobchodziłourodzinyiimieninywjednymdniu.Zbudowany
nazasadziebarokowegokonceptu,dowodzi,żeurodzinyadresatasąważniejszeniż
urodzinynadawcy,bodziękiniemupodmiotlirycznymógłnzobaczyćświat”,poznać
go.Utwórjestpodziękowaniemzazaspokajaniepotrzebmaterialnychpiszącegoijed-
nocześniepoleceniemsiępamięciiuczynnościadresata.Wtympowinszowaniupod-
miotlirycznystarasięprzemawiaćwsposóbpoufały.Całościowyjednakwydźwięk
wierszaskierowanegodoAndrzejaMłodziejowskiegodowodzihierarchicznościrelacji
pomiędzypóźniejszymkanclerzemwielkimkoronnymaautorem.
Kossakowskiniepoprzestawałnaprostychschematachkompozycyjnych,leczpo-
szukiwałinnychmożliwościwyrażeniapochwałyadresata.Jednymzeźródełinspiracji
Moliwdybyłapoezjaantyczna,szczególniechętniezaśsięgałdotwórczościWergi-
liusza.Georgikistałysięinspiracjądonapisaniakilkuimieninowychwierszynwsty-
lupasterskim”.Wtejkonwencjimieścisięofiarowany16sierpnia1767r.zokazji
urodzinWierszpasterskiadresowanydoJackaOgrodzkiego30.Bohateramiobszernej
sielankijestdwojepasterzyostylizowanychimionach:AmaryllaiLink,którzydzięki
sumienniewykonywanejpracymogąliczyćnałaskęswojegopana,pozwalającego
imwybraćsiędomiastanakiermasz.Panjesttuprzedstawianyjakodobry,dbający
owoichpodwładnych,umiejącyrozwijaćichmożliwości.Ponadtowidyllipojawia
siękoncepcjarównościwszystkichludziiposzanowanianależnegoimbezwzględuna
rodzajpracy,jakąwykonująibezwzględunazajmowanąpozycjęspołeczną.Podmiot
mówiącywychwalaswojegodobrodziejasłowami:
LeczPan,gdychce,wykrzeszeprostegonieuka,
Jedenludzipoczątek,zczasemtobogowie
Ułatwili,żeweczcizdawnapasterzowie.
(w.14–16)
WpodobnymtonieutrzymanyjestdedykowanyAdamowiKazimierzowiCzar-
toryskiemuUłomekwierszów…opisującychobrazżyciawiejskiego,opublikowanyna
kartachnZabawPrzyjemnychiPożytecznych”wlipcu1774r.PochwałęCzartoryskie-
gowtymutworzeautorwyraziłpoprzezzachwytnadjegorezydencją,któraprzedsta-
wionazostałajakoświetniefunkcjonującegospodarstwo,zarządzanewedługnowych
–oświeconychprzepisów,niepozbawionejednakidyllicznegoklimatu.Wartoprzy
tymdodać,żeodpołowyXVIIIstuleciarezydencjemagnackieiprzylegającedonich
nadawca–adresat(zob.E.Kotarski,GdańskapoezjaokolicznościowaXVIIwieku,[w:]Barokwpolskiej
kulturze,literaturzeijęzyku.Materiałyzkonferencjinaukowej25–29sierpnia1987r.wKrakowie,red.
M.Stępień,S.Urbańczyk,Warszawa–Kraków1992,s.94–99;GdańskapoezjaokolicznościowaXVIII
wieku,Gdańsk1997,s.126–143,tamrozdziałPoezjaurodzinowaiimieninowa;B.Mazurkowa,Na
ziemskichiniebieskichszlakach.StudiaopoezjiFranciszkaZabłockiegoiFranciszkaDionizegoKniaźnina,
Katowice2008,s.111,113).
30WspomnianaznajomośćzMłodziejowskimzaprocentowaładwalatapóźniej,kiedydziękiprotekcji
kanclerza,MoliwdadostałsięnadwórStanisławaAugusta,gdziezacząłpełnićfunkcjęsekretarzagabi-
netuJegoKrólewskiejMości.WówczasjegoprzełożonymzostałJacekOgrodzki,sekretarzipisarzwielki
koronny,dyrektorkrólewskiejkancelarii.
~11~
