Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
wówczasdużąatrakcjęizapełniaływidownię.Wśródfars,wodewiliisztuksensacyjnych
próbowanoprzemycaćbardziejwartościowedramaty.Wędrowniaktorzywystępowaliod
1866r.wteatrzeSellinaprzyul.Konstantynowskiej(ob.Legionów),którybyłprzebudo-
wanąstajniądlawojska.W1877r.powstałteatrKerna,któryod1888r.jakonVictoria”
stałsięsiedzibązawodowegoteatrupolskiego73.Salaprzyul.Piotrkowskiej67wykorzysty-
wanabyłado1909r.WteatrzewystępowaligościnnieartyścispozaŁodzi,jaknp.pianista
JózefWieniawski,nazywanynpoetąfortepianu”,specjalistąodmuzykiChopina,nakon-
certktóregoprzybyła,jakpisanowprasie,nsamawyborowainteligencjamiasta”74.Wmar-
cu1891r.,przyokazjiwystępówwteatrzenTalia”,równieżnascenienVictorii”pojawiła
sięHelenaModrzejewska.Teatrborykałsięzproblemamifinansowymi.Bezstałegowspar-
ciautrzymanieteatrubyłoniemożliwe.Nadziejenapodniesieniepoziomuscenyłódzkiej
wiązanozotwarciemprzezFryderykaSellinaw1901r.TeatruWielkiegoprzyul.Kon-
stantynowskiej(ob.Legionów).Honorowymgościemnaprzedstawieniupremierowym
byłHenrykSienkiewicz.Teatrmogącypomieścić1250widzówbyłjednakzadużyipolska
publicznośćniebyławstaniegoutrzymać,dzierżawionogowięczespołomwystępującym
gościnnie.Pozytywnymwydarzeniembyłopowstaniew1903r.PolskiegoTowarzystwa
Teatralnego,któreażdoodzyskanianiepodległościudzielałosceniepolskiejwŁodzisub-
wencjipochodzącychzeskładekspołecznych.Bujnyrozwójsceny,podniesieniejejpozio-
muartystycznego,szczególniewczasiedyrekcjiAleksandraZelwerowiczazostałprzerwany
przezpożarnVictorii”w1909r.TeatrPolskiprzeniósłsiędozaadaptowanegobudynku
magazynówprzyul.Cegielnianej63(ob.Jaracza).Salataspłonęław1911r.PolskieTo-
warzystwoTeatralnepodjęłodecyzjęoodbudowieteatru.WczasieIwojnyświatowejteatr
nieprzerwałdziałalności.Wsezonie1916/1917złódzkąscenąwspółpracowałBolesław
Leśmian,któryzamierzałambitnienadaćteatrowipoziomeuropejski,aleprzedsięwzięcie
zakończyłosięfiaskiem75.Ołódzkiejpublicznościmówił,żenbyła[…]wprawdzie[…]
trochęprymitywnaisurowa,aleniezwyklechłonnaizzainteresowaniemśledzącaakcję
igręaktorów”76.Od1921r.teatrdziałałpodnazwąTeatrMiejski.
Wkontekściedziejówłódzkiegoteatrunależywymienićutworzonąw1898r.Salę
BaumanaKsiężymMłynie,gdziepowstałpierwszyteatrdlarobotników.Robotnicymo-
gliwkażdąniedzielępopołudniuoglądaćtesamesztuki,cozamożniłodzianiewnVicto-
rii”.Inicjatywata,choćkrótkotrwała,gdyżteatrzamkniętopotrzechmiesiącach,miała
znaczeniedlarobotników.Pozwalałaimzapoznaćsięzdziełamipolskiejiświatowejlite-
ratury77.
Rozwójteatrużydowskiegoodprzedstawieńotematycebiblijnej,tzw.purimszpile,do
przedstawieńotematyceświeckiejwlatach70.XIXw.przerwałwprowadzonyw1883r.
zakazprzedstawieńwjęzykujidysz.Wprzełomowym1905r.nastąpiłorozluźnieniery-
73Więcejnatematteatrupolskiegozob.M.Leyko,TeatrpolskiwŁodzi,[w:]Słownikkulturyliterac-
kiej…,s.361–364;K.Kuropatwa,NiemieckiipolskiteatrwŁodzi,[w:]Podjednymdachem…,s.37–45.
74KoncertWieniawskiego,nDziennikŁódzki”1885,nrz11IV,s.2.
75Zob.K.Badowska,LeśmianBolesław,[w:]Słownikkulturyliterackiej…,s.186–187.
76Cyt.za:K.Kuropatwa,NiemieckiipolskiteatrwŁodzi…,s.40.
77Zob.M.Piestrzeniewicz,Rozrywkałodzian…,s.114.
