Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Procespostrzeżenia
27
Otóżwliteraturzeprzedmiotuczęstosygnalizujesiępewienważnyelement
kartezjańskiejflozofipercepcji.Pomimo,iżautorMedytacji…dośćszerokopoj-
mujezmysłowepostrzeganiejakopewienrodzajmentalnegostanuwewnątrz
sferyrescogitans,tomożnaodróżnićwpostrzeganiuelementyreprezenta-
tywneodniereprezentatywnych
30
.Reprezentatywnetote,któresązgodne
zwłasnościamirzeczy,tj.sąadekwatnedotreścipojęciarzeczyiwtymsensie
sąjasneiwyraźne.Niereprezentatywnesązwiązanezfałszywościąmaterialną
wideach(faussetématérielle)iprezentującoś,conieposiadaswojegokorelatu
wrzeczach(np.barwaczysmak).Tepierwszereprezentująwięccechyobiek-
tywne,drugiezaśsądoznaniamipodmiotuiprzedstawiająreakcjeumysłuna
oddziaływaniarzeczy.Odróżnienieelementówreprezentatywnychodniere-
prezentatywnychdotyczyjednakimmanentnejzawartościideinabytej,awięc
odnosisiędoobecnychwumyśletreścizmysłowychodwojakimcharakte-
rze.Wzwiązkuztymproponujędwaokreślenia,dotyczącetreścizmysłowej,
wrescogitans:
2.1.Treściocharakterzereprezentatywnymnazywampostrzeżeniami-przed-
stawiająoneilościowewłasności,czyliobiektywnecechyrzeczy,iwtym
sensiesąichwłaściwymireprezentacjami.Postrzeżeniato,wmoimrozu-
mieniu,modimyślenia,jakorezultatybiernegoodbiorubodźców(poruszeń
materialnychrzeczy)iprzeztopostrzeżeniawścisłymsensieodniesione
sądozewnętrznegoprzedmiotu.
2.2.Treściniereprezentatywnenazywamdoznaniami-sąonereakcjamires
cogitansnabodźcezzewnątrz,którewywołująpojawieniesięwłasności
jakościowych(kolor,smak,zapach,ból)iwtymsensienieprzedstawiają
rzeczy.Doznaniadotycząwięcpodmiotowychstanówireprezentująjedy-
niepodmiotowewrażenia31l
30
Por.R.Descartes,Méditations…,op.cit.,s.292.
31
Wprowadzamtorozróżnieniejedyniepoto,bylepiejzanalizowaćniuansekartezjańskiej
flozofipercepcji,cojednocześnieoznacza,iżpodziałtenniejestadekwatnydostosowanej
przezKartezjuszaterminologiiiwynikaraczejzchęciuporządkowaniapewnychnieścisłości
jegoflozofi.Mojapropozycjakorespondujerównieżzinnymipróbamiinterpretacyjnego
uporządkowaniategoaspektumyśliKartezjusza-por.A.Simmons,DescartesontheCognitive
StructureofSensoryExperience,flPhilosophyandPhenomenologicalResearch”
,Vol.67,N
o
3/2003,
s.552-556;R.DeRosa,DescartesandthePuzzleofSensoryRepresentation,Oxford-NewYork2010,
s.28-32;A.W.MacKenzie,TheReconfgurationofSensoryExperience,[w:]Reason,WillandSensation.
StudiesinDescartes’Metaphysics,(red.J.Cottingham),Oxford1994,s.251-255.Krótkiewyjaśnie-
niekluczowychterminówzawieracoprawdasłownik:J.Cottingham,ADescartesDictionary,
Oxford-Cambridge1993,s.143,149,155-156,aleniemożeonprzedstawićwszystkichniuan-
sówogromnegosporuwokółkwestiiwewnętrznejzawartościideiiichzwiązkuzrzeczami,
zwłaszczagdysamKartezjuszwskazujenaflfałszywośćmaterialnąwideach”-szerzejotym:
