Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedsłowie
NiebędęudawałprzedCzytelnikiem,któregotytułowaproblematykazain‑
teresowałanatyle,żedotarłwlekturzedotegomiejsca,iżspróbujęwyczerpać
złożonąproblematykęanalizydokonanejprzezValéry’ego,przeciwnie,zacznę
cytatzaledwiewpołowiezdania,ajednakitakkoniecznebędzieniecoob‑
szerniejszeprzytoczenie;Valérypiszezrazuoflmagii”słowa,używanawet
określeniaflcud”
,mówioflmagicznympięknie”itłumaczysię,żepozostajemy
tuflwsferzemglistej”
,trudnejdoobjaśnienia,ajednakpodejmujepróbęstosow‑
nycheksplikacji:
[…]językzawierawsobiezasobyenergiiemocjonalnej,zmieszanezwłaści‑
wościamipraktycznymiibezpośrednioznaczącymi.Zadanie,trudifunk‑
cjapoetytouwidocznićiuaktywnićtęenergię,zdolnąwzruszaćiocza‑
rowywać,tebodźceżyciauczuciowegoiwrażliwościintelektualnej,które
wzwykłymjęzykusąprzemieszanezeznakamiiśrodkamiporozumienia
właściwymizwyczajnemu,powierzchownemużyciu.Poetawięcuświęca
sięispalawokreślaniuibudowaniujęzykawjęzyku;atodługie,trudne
idelikatneprzedsięwzięcie,którewymaganajróżniejszychzaletumysłu
iktórenigdyniejestzakończone,podobniejaknigdywłaściwieniejest
wpełnimożliwe,manaceluzbudowaniemowy,należącejjakgdybydo
jakiejśistotyczystszej,ożyciumyśligłębszymipotężniejszym,żyjącejin‑
tensywniej,wytworniejszejiszczęśliwszejwdoborzesłówodwszystkich
istotrzeczywistych.Taniezwykłamowaprzejawiasięidajesięrozpoznać
poprzezrytmiharmoniędźwięków,którejąwspierająiktóretakściśle
iwsposóbtaktajemniczypowinnybyćzespoloneztym,costoiujejpo‑
czątku,żedźwiękisensniedająsięrozdzielićiwniepojętysposóbwza‑
jemniewywołująsięzpamięci16.
Zestawienielakonicznegozdanka(flPoetawięcuświęcasięispalawokreśla‑
niuibudowaniujęzykawjęzyku[…]”),przywołanegotujakomotozaSkrzydla‑
tymisłowami,zeskróconym–aprzecieżjakżeobszernym–wywodemValéry’ego
pozostawiambezkomentarza,pozajednymmożewtrętem,żeniewątpliwymi
flwspółautorami”tejsentencjisąponiekądautorzykompendium,alemogęsię
16P.Valéry:SytuacjaBaudelaire’a.W:Tenże:Estetykasłowa.Szkice.Przeł.D.Eska,
A.Frybesowa.WybórA.Frybesowa.WstępM.Żurowski.Warszawa1971,s.157
.
15
