Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
37
NaziemiepolskiezajęteprzezPrusyoddziaływałasytuacjawKrólestwie
Prus.Uległaonadiametralnejzmianieporoku1786.PolitykaFryderykaII,
stworzonyprzezniegoprotekcjonizmpaństwowy,ta„widzialnarękarynku”
doskonaleregulowałaobrotyiprzyśpieszałaprocesmechanizacji.Wgospodarce
procesindustrializacjiwyraźnienasiliłsię,upowszechniającmechanizację
produkcjiitransportu.JednakFryderykIIbyłjednocześniekonserwatywny
wtworzeniusystemu,naktórymopierałosiępaństwopruskie.Stworzoneprzez
niegoabsolutystyczno-biurokratycznepaństwo,wzakresieinstrumentów
administracyjnychniemiałosprawniedziałającegosystemu,któryprowadziłby
dalejreformyzapoczątkowanewlatachpięćdziesiątychXVIIIw.,kontynuując
iutrzymującwysokistopieńprzemian,procesuindustrializacji.Zorganizowany
przezniegomechanizmpaństwowyopartybyłnasprawniedziałającymwładcy,
którypodejmujedecyzjeszybko,poczymsąonesprawniewdrażanewgos-
podarce.Wrezultacie,kiedyzabrakłoFryderykaII,adowładzydoszlijego
następcy,niedoceniającywielurozwiązańwprowadzonychprzezwielkiego
Hohenzollerna,nastąpiłokresstagnacji,coakcentujesięwniemieckiejhistorio-
grafii,oczymwspominałm.in.PeterBaumgartwpracypodredakcjąNorberta
vonConradsa
57.
WpolskiejhistoriografiiświetnieukazałtoLeszekZiątkowski,wmonogra-
fiipt.Międzyniemożliwymakoniecznym.Reformypaństwapruskiegowkońcu
XVIIIinapoczątkuXIXwieku,aprocesrównouprawnieniaŻydówzeszczegól-
nymuwzględnieniemsytuacjinaŚląsku
58.
Modernizacjapaństwazostaławstrzymana,gdyżzabrakłodalszejwizjire-
formwpaństwiepruskim.Kontynuowanotylko,siłąrozpędu,rozbudowę
państwowegokompleksugórniczo-hutniczego,politykękolonizacyjnąiwiele
innychelementówwprowadzonychprzezFryderykaII.Rozciąganojerównież
podziałuPolskiwroku1772,Warszawa1831,s.30–42,110–111;Z.Góralski,Austriaatrzeci
rozbiórPolski,Warszawa1979,s.273–274;M.Baczkowski,WojskoaustriackiewKrakowie…,
s.12–13;S.Hwałek,Kopalnictwosoliipozostałychsurowców(bezsiarki),[w:]Kartyzhistorii
polskiegoprzemysłuchemicznego,red.H.Konopacki,J.Fazan,Z.Gondek,W.Kołsun,
F.Kruszke,B.Kurant,T.Majewski,S.Milczanowski,H.Tarchalska,t.13,Warszawa2000,s.17;
T.Korzon,WewnętrznedziejePolskizaStanisławaAugusta…,t.2,s.237–239;Materjałydo
historyjCiechocinka…,s.4–15;K.Dziwik,Salinykrakowskiewlatach1772–1918.Struktura
organizacyjno-administracyjna,[w:]Dziejeżupkrakowskich,red.R.Kędra,J.Wyrozumski,
J.Piotrowicz,J.Poborski,J.Bieniarz,K.Dziwik,S.Gawęda,A.Jodłowski,A.Balak,Wieliczka
1988,s.223,287;tenże,Zarysdziejówprzemysłusolnegonaziemiachpolskich,„Studia
iMateriałydoDziejówŻupSolnychwPolsce”[MuzeumŻupKrakowskich,Wieliczka]1980,
t.9,s.102.
57P.Baumgart,SchlesienalseigenständigeProvinzimaltpreußischenStaadt(1740–1806),
[w:]DeutscheGeschichteimOstenEuropas.Schlesien,Hrsg.N.vonConrads,Berlin1994,s.455.
58L.Ziątkowski,Międzyniemożliwymakoniecznym.Reformypaństwapruskiegowkońcu
XVIIIinapoczątkuXIXwieku,aprocesrównouprawnieniaŻydówzeszczególnymuwzględnie-
niemsytuacjinaŚląsku,Wrocław2007,s.39–45.
