Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AGNIESZKAMROZIK
HistorykMarcinZarembazwracauwagę,żepolitykahistorycznaGomułki
odpoczątkunastawionabyłanalegitymizacjęwładzykomunistycznejjakopol-
skiej,tojestzrodzonejnaokupowanychprzeznazistówziemiachpolskich;wła-
dzypolitycznej,reprezentowanejprzezzałożonąw1942rokuPolskąPartięRo-
botnicząorazjejnsojuszników”zPolskiejPartiiSocjalistycznejiStronnictwa
Ludowego,atakżeuczestnikównwspólnych”walkzNiemcami:żołnierzyArmii
Ludowej,GwardiiLudowej,BatalionówChłopskich,ArmiiKrajowejiMilicji
Socjalistycznych.Upamiętnianietychsił,któredokonywałosięnakartachma-
sowowydawanychpo1956rokuwspomnień,powieści,wywiadówipublikacji
historycznych,przygotowywanychprzezdziałającywlatach1957–1968przyKC
PZPRZakładHistoriiPartii,atakżewkiniehistorycznymtamtegoczasu,wy-
raźnieprzedkładałorolęnkrajowców”nadrolęoddziałówArmiiCzerwonejima-
szerującegozniąpolskiegowojska,azwłaszczanadrolękierowanegoprzezWan-
WasilewskąZwiązkuPatriotówPolskichjakowprawdziepolskiejorganizacji
komunistycznej,alezjawnegonadaniaStalina
14
.
ZdaniemGrzegorzaWołowca,jednymzważniejszychtekstówepokipo-
odwilżowej,służącymuprawomocnieniuwładzyGomułkijakopolskiej,krajo-
wej(wodróżnieniuodwładzystalinowskichnspadochroniarzy”zzawschodniej
granicy),byłanapołyfikcjonalna,napołyopartanafaktachpowieśćBarwywal-
ki(1962)MieczysławaMoczara(1913–1983)wczasiewojnydowódcyOkręgu
LubelskiegoGwardiiLudowej(późniejArmiiLudowej),zaśwlatach1956–1968
najpierwwiceministra,anastępnieministrasprawwewnętrznych,odpowie-
dzialnegozarozpętanieantysemickiejnagonkiwMarcu’68,będącejczęścią
walkfrakcyjnychwobrębiePZPR
15
.PowieśćMoczara,wielokrotniewznawiana
iprzezlatafunkcjonującawPRL-ujakolekturaszkolna,stałasiępodstawąsce-
nariuszafilmuBarwywalki(1964)wreżyseriiJerzegoPassendorfera.Opowia-
dającahistorięwalknludowców”zniemieckimnajeźdźcą,kreowałapatriotycz-
nyiheroicznyobrazkomunistów,którzykrwiąznaczyliswojądrogędowładzy
wwolnejPolsce.Zanurzonawromantycznejsymbolicewalkniepodległościo-
wych,pomagaławytworzyćmitzałożycielskiPolskisocjalistycznejoprowenien-
14
M.Zaremba,Komunizm,legitymizacja,nacjonalizmł,op.cit.,s.290.
15
G.Wołowiec,„Barwywalki”ipolskadrogadosocjalizmu,w:Rok1966.PRLnazakręcie,red.
K.Chmielewska,G.Wołowiec,T.Żukowski,Warszawa2014,s.39–68.
24