Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Włodzimierz(Wladimir)Herman-Polska-Dania…Punktyprzecięcia
15
Otaczającymniewówczasświatsurowej,leczpięknejprzyrodysyberyj-
skiejsamwsobieprzypominałbaśń,alenapewnoniespodpióraHansa
ChristianaAndersena.JarosławIwaszkiewiczwGnieździełabędzipisał:
[…]dlamnienajdawniejszymwspomnieniemzdalekiegoukraińskiego
dzieciństwajestksięgabajekAndersena…któramiporazpierwszymówiła
okrajupięciusetwyspikazałagopokochać.Zjakążradościąkilkadziesiątlat
późniejodnalazłemtenpejzażikolorytbajekijakąradościąnapawałamnie
możnośćpoznaniategozadziwiającegojęzyka,wjakimstaryopowiadaczspi-
sywałswojebajki;zjakąradościąodnalazłem—jakkrajswojegodzieciństwa
—dzikiełabędzieipoegipskupaplającebocianywojczyźniemałejsyreny.
Nie,jatakiegouczucianiedoznałem.Mójświatbaśniowyroztaczałsię
zwierzchołkówwysokichdrzewsyberyjskich,naktórewspinaliśmy
sięjakochłopcy,bywykradaćptakomjajkazgniazd.Wówczasidługo
jeszczepóźniejanioDanii,anioAndersenieniesłyszałem.Odkryłem
godopierojakodojrzałyczłowiek.Czytałemgoworyginale,poduńsku,
tłumaczącsięsobiesamemu-dorosłemumężczyźnie-żetengenialny
pisarztworzyłswojebaśnietylkopozorniedladzieci.ParafrazującIwasz-
kiewiczaiwyrażającsięniecogórnolotniemogępowiedzieć:poznałem
ipokochałemDanięzanimpoznałemipokochałembaśnieHansaChristia-
naAndersena.
Jeślichodziosentymentalno-nostalgiczneksiążkiJarosławaIwasz-
kiewicza,GniazdołabędziiSzkiceoliteraturzeskandynawskiej,toprze-
czytałemjedopierowDanii,naturalnie,popolsku.Iwaszkiewiczzawarł
wnichwielesłusznych,aczkolwiekdzisiajmniejaktualnychspostrzeżeń
iuwagnatematwieluaspektówDanii…Iciągłyjegopowrótdobajek
Andersena…Wzruszające.Nierozumiemjednakjegointencji,gdypisze:
OportunizmwobecpanującegowówczassystemuwPolsce?Oiledobrze
pamiętamtojużwtedy,apisałtowroku1957,anicenzura,aniPartia
niewymagałytakwiernopoddańczychiideologicznieokreślającychsię
