Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Motywacjazakładacelowedziałanieiokreślawszystkieprocesyzaangażowa-
newinicjowanie,ukierunkowanieiutrzymanieaktywnościczłowieka(Zimbardo,
Johnson,McCann,2017).Określaprzyczynępodejmowaniaokreślonychdziałań,
przekładasięnaichpowtarzalnośćiwytrwałośćwdążeniu,azależyzarównood
czynnikówzewnętrznych,jakiwewnętrznychpredyspozycjiczłowieka.Chwale-
niezkoleiwiążesięwwyrażaniemswojejaprobatywobeckogoślubczegoś.Słow-
nikoweznaczeniesłowa„chwalenie”uwzględniaczynnośćwerbalną–„mówić
okimśluboczymś”orazczynnościnietylkowerbalne–„czcić,sławić,wielbić”
(Sobol,1999,s.107).Dlafunkcjichwaleniaistotnajestmotywacja,którąkierujesię
chwalący,adlaskutecznościpochwałykluczoweznaczeniemasposóbjejformu-
łowania.Motywacjadochwaleniadzieckależećwięcbędzieupodstawpodejmo-
waniacelowychdziałań,opartychnawyrażaniusięodzieckuzuznaniemi/lub
podkreślaniujegozaleti/lubosiągnięć.
Stosowanieprzezrodzicapochwałwobecdzieckamożemiećróżnecele,np.
nagrodzeniedziecka,daniemuzachętydodziałanialubinformacjizwrotnej(zob.
Szymanik-Kostrzewska,Michalska,2019).Motywacjędochwaleniadzieciczęsto
wzbudzająsytuacje,gdydzieckoosiągasukces,alerodziceformułująpochwały
równieżwsytuacjidoświadczaniaprzezdzieckoporażki(zob.Szymanik-Ko-
strzewska,Michalska,2019).Wprzypadkusukcesupochwałazazwyczajmaza-
chęcaćdzieckododalszegodziałania,zwracaćjegouwagęnapowiązaniewysiłku
zwynikiem,wzmacniaćsamoocenęistanowićpotwierdzeniepoprawnościwy-
konaniazadania.Kiedynastępujeporażka,pochwałamożestanowićpróbęochro-
nysamoocenydziecka,poprawyjegonastrojulubzachętędopodejmowaniako-
lejnychwysiłków.Niezawszekażdezachowaniedzieckadajesięsklasyfikować
wkategoriisukcesulubporażki,dlategomotywacjadochwaleniamożeteżwy-
nikaćpoprostuzchęcinawiązaniarelacjizdzieckiemczywyrażeniastanuemo-
cjonalnegorodzica(np.zachwytu,akceptacji).Czasemrodzicechwalądzieckoza
wszystko,comożebyćznimzwiązane.
Przyczynystosowaniapochwałrównieżsąróżnorodne.Przykładowo,Alfie
Kohn(1993,2005)podaje,żeformułowaniepochwałniejesttakobciążającedlaro-
dzica,jaktłumaczenie,dlaczegodziecimająpostępowaćwdanysposób.Zauwa-
ża,żeniektóreosobydorosłeodczuwałydeficytpochwałwdzieciństwieidlatego
próbujątenbrakuzupełnićwobecwłasnychdzieci.Wskazujeteż,żerodzicod-
czuwaprzyjemnośćztego,jakdzieckomożereagowaćnaformułowanąpochwa-
łę(uśmiech,wyrażanieradości),cozkoleiwzmacniatakiezachowanieurodzica.
Jegozdaniem,komentowaniezachowaniadzieckabezużywaniapochwałmoże
byćuznawanezawyrazchłoduemocjonalnegorodzica,apochwałysączęstoutoż-
samianezakceptującymtraktowaniemdziecka.
Chwaleniemożnaodnieśćdoschematuwarunkowania:formułowanaprzez
rodzicapochwała,funkcjonującajaknagroda,manaceluwzmocnienieiutrwale-
strona10
