Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czasownikijedzeniawperspektywielingwistycznej
35
opisówdotyczącychczynnościjedzeniaipiciawichprymarnym1fizjo‑
logicznymznaczeniu.Leksykapotoczna,wszczególnościzwiązanazesferą
witalną,jestzkoleiźródłemrozwojupozostałychpodsystemówjęzykowych.
Wielepojęćocharakterzeekonomicznym,społeczno-politycznym,naukowo-
-poznawczym,artystycznymczyfilozoficznymmotywacyjniewywodzisię
zpojęćpotocznych,przedewszystkimzpojęćoczynnościachfizjologicznych
lubfizycznych114.
Praceteoretyczneimateriałowe
Ważneinformacjenatematczasownikówfizjologicznychmożnaod‑
naleźćgłówniewpracachpoświęconychsemantycznejklasyfikacjipredy‑
katów.Wopisachdotyczącychczasownikazaznaczająsiędwietendencje.
Zgodniezpierwszą,wywodzącąsięzklasycznejtradycjijęzykoznawczej,
zaczasownikiuznajesięwyrazy,któreoznaczajączynności,stanyipro‑
cesy115.Wdrugimpodejściusemantykęczasownikarozpatrujesięznacznie
114Zob.O.Leszczak:Lingwosemiotycznateoriadoświadczeniał,s.173.Autorpodaje
wieleprzykładówsłów,połączeńwyrazowychorazfrazeologizmówpochodnychodpodsta‑
wowychkonceptówwitalnych:żyć,jeść,pić,sycić,głód,smakitp.Por.karmić:układpo‑
karmowy,wykarmićrodzinę,karmićfrazesami,pokarmduchowy,przekarmićpochlebstwami,
karmićsiępodobnymilękami,karmićsiępieszczotami.Przenośneznaczenialeksemóworaz
konstrukcjimetaforycznych,którychdomenąźródłowąjestczynnośćjedzeniaipicia,anali‑
zowałaAnnaKrzyżanowska,np.ktośwgryzasięwteorię,połykawiedzę,żujeczyjeśsłowa.
Zob.A.Krzyżanowska:Wyrażeniametaforycznemotywowaneczynnościąspożywaniapo‑
karmów(wjęzykupolskimifrancuskim).nPoradnikJęzykowy”2003,nr4.MałgorzataBorek
wykazała,żedomenąźródłowąmetaforwyrażającychstrachmożebyćm.in.pojmowaniestra‑
chujakożywnościwpostacisubstancjistałejlubpłynnejookreślonymsmaku,najczęściej
bardzonieprzyjemnym:przełknąćstrach,выпитьчашустрахадоднаitp.Zob.M.Bo‑
rek:Uczuciaiemocjewrosyjskichipolskichmetaforach.Aspektlingwistyczny.Katowice
2012,s.66167.Polskieirosyjskiemetaforymotywowaneczynnościąspożywaniapokarmów
wodniesieniudoniektórychzjawiskprzyrodniczych,np.rdzażrekaroserię,дыместглаза,
omówiłamwartykuleА.Гаш:Русскиеипольскиеметафоры,мотивированныеактом
приемапищи.В:XLIVМеждународнаяфилологическаяконференция,10115марта
2015г.Избранныетруды.Pед.И.Э.Васильева,Е.В.Горбова,Н.Г.Медидр.Санкт-
-nетербург2016.Nagruncierosyjskimmetaforygastronomicznebyłyprzedmiotemzaintere‑
sowaniaOlgiDormidontowej.Zob.О.Дормидонтова:Гастрономическаяметафоракак
средствоконцептуализациимира.[Aвторефераткандидатскойдиссертации].Тамбов
2011.
115Dociekanialingwistycznepoświęconeklasyfikacjipredykatówwznacznejmierze
koncentrująsięnaproblemachrozgraniczeniaczynności,stanów,relacjiczycech.Liczbawy‑
odrębnianychprzezbadaczykategoriimożebyćwzwiązkuztymzmienna,alestanyiczyn‑
nościwystępujązawsze.Zob.А.А.Камалова:Семантическаякатегориясостояния.
Лингво-философскийочерк.Olsztyn2008,s.73.
