Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
Zarysproblematykibadawczej
niagłodu,najedzeniasiędosytawyrażapotocznesłowoнаедаться‘najadać
się’,atakżeksiążkoweнасыщаться‘nasycaćsię’,natomiastonadmiernej
(nieumiarkowanej)konsumpcjiinformujączasownikiобъедаться‘objadać
się’iпереедать‘przejadaćsię’.Wyrazпоесть‘zjeśćtrochę,podjeść’mówi
ozjedzeniupewnejilościpożywienia,podczasgdyпоедать‘jeść,zajadać’
wskazujenaspożywaniedużychilościjakiejśpotrawy.Sytuacjęprzekarmia‑
niakogośoddajączasownikiобкармливатьiперекармливать.Gościnną
propozycjęzjedzenialubspróbowaniaczegośprzekazująleksemy:угощать
‘częstować’,потчевать‘ugaszczać’.Czasownikжевать‘żuć’odwzorowu‑
jetęfazęczynnościjedzenia,wktórejtrakcie‘człowieklubistotażywaza
pomocązębówijęzykarozmiękczawustachpokarm,mieszającgoześliną,
coczynigozdatnymdoprzełknięcia’.Słowoглотать‘łykać’odnosisię
nietylkodoetapuprzełykaniapokarmu,alemożerównieżdotyczyćtempa
konsumpcjiorazwskazywaćnadużąilośćpochłanianegojedzenia.Następ‑
niezostałyodnotowanepotoczne(ekspresywne,nacechowanestylistycznie)
czasownikiżywienia,takiejakжрать‘żreć’,хлебать‘chłeptać,siorbać’,
orazdosyćciekawyneologizmmotywowanynazwąartykułuspożywczego
сникерснуть‘естьсникерсы’(jeśćsnickersy),aponadtoczasownikiopisu‑
jącesytuacjęjedzeniawsposóbobrazowy,np.уничтожать‘unicestwiać’.
Podsumowującprzeprowadzonąanalizę,TatianaSiwkowapodkreślatakże
faktwieloznacznościorazekwiwalencjifunkcjonalnejczasownikówżywienia,
którewswoichwtórnychwariantachznaczeniowychwykazująsemantycz‑
nepowinowactwozczasownikamiinnychgrupleksykalno-semantycznych.
Czasownikестьwznaczeniuwtórnym‘kąsać,sprawiającból:oowadach’
zaliczasiędogrupyleksemówoznaczającychuszkodzenieciała.Tensamcza‑
sownik,realizującznaczenie‘niszczyć,gryząc(ogryzoniach)’,klasyfikuje
sięzkoleiwgrupieleksemówoznaczającychuszkodzenieobiektu.Jeślinato‑
miastwyrażaznaczenie‘drażnić:odymie’,sytuujesięnaperyferiachgrupy
czasownikówopisującychsytuacjęszkodliwegodziałanianaobiekt.Bywa
ponadtoużywanywsensiemetaforycznym:‘dokuczać,niedawaćspokoju:
ochorobielubtrosce’(znaczeniestanufizjologicznegobądźpsychicznego)
oraz‘ganić,besztać,wymyślaćkomuś,pomstować,łajać’(znaczenieperyfe‑
ryjnewobrębieczasownikówmówienia).
Wieleistotnychobserwacjinatematrosyjskichczasownikówoznaczają‑
cychprzyjmowaniepokarmuskupionychodpowiedniowokółwyrazówесть
orazкушатьpoczyniłaChristineHénault-Sakhno148.Jakstwierdzaautorka,
opinierodzimychużytkownikówjęzykarosyjskiegodotyczącestosowności
użyciasłowaкушатьbywająsprzeczne.Jedniuważająjezapostaćbardziej
148Zob.К.Эно-Сахно:Некоторыенаблюдениянадпрефиксациейглаголовсозна‑
чением[приниматьпищу’.nМосковскийлингвистическийжурнал”2001,т.5,№1,
s.1991206.
