Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
MoritzCsáky
Biorącpoduwagęterozważania,proponujęujęciekulturyjakoprocesukomu-
nikacji.Zachowaniezrozumiałedlainnychjestbowiemformąkomunikacji.Chodzi
tu,jakstwierdzaZygmuntBauman,oujęciekulturyjakospontanicznegoprocesu,
wolnegoodadministracyjnychikierowniczychcentrów22.Zatemmożnabyzdefi-
niowaćkulturęjakozespółelementów,znaków,symboliikodów,zapośrednictwem
którychjednostkiwkontekściespołecznymkomunikująsięzesobąwerbalnieiniewer-
balnie.Dlategoteżkulturęmożnarozumiećjakoprzestrzeńkomunikacji,jako-by
użyćsformułowaniaDorisBachmann-Medick-splotnwielowarstwowychiczę-
stosprzecznychprocesówspołecznych,[ł]dynamikęspołecznychrelacji”23,jako
przestrzeń,wktórejdochodzidoustanowieniaalboodrzuceniaposzczególnychele-
mentówinegocjowaniarelacjiwładzy.Kulturajestzatemprzestrzeniąkomunikacji
oprzepuszczalnychgranicach,ponieważstalepojawiająsięwniejnoweelementy,
jednetracąsiłęoddziaływania,innepodlegająreinterpretacjialbosąodrzucane.
Kulturajestwięcsplotemwskazówek,językowychimimetycznychsposobówza-
chowaniaiwyrazu,czyliznaczeń,zapomocąktórychjednostkiigrupyspołeczne
próbująorientowaćsięwszerokiejnprzestrzeni”społecznej.Wyuczenie(kulturo-
wego)systemuznaków,doktóregoodsyłająokreślonekodylubtreści,odbywasię,
przedewszystkimwkulturachpiśmiennych,nietylepoprzezrytualneprocedury
czyświęta,ilepoprzezperformatywne,pisemnelubnobrazowe”realizacjemedialne.
Poszczególnetreścisąnietylkotworzoneiprzekazywanezapośrednictwemme-
diów,alerównieżkrytykowane,podawanewwątpliwośćalboporzucane,nierzad-
konaskutekustanowieniaelementówprzeciwnych,subwersywnychinkarnawało-
wych”wznaczeniunadanymprzezMichaiłaBachtina24.
Kulturajakoprzestrzeńkomunikacjiniejestnautentyczna”
,leczdynamiczna,
performatywna,acozatymidziemieszana,hybrydycznaiwieloznaczna.Pisarz
SalmanRushdie,czerpiączeswychindyjskich,postkolonialnychdoświadczeń,wy-
raźniesprzeciwiłsięwyobrażeniuhomogenicznej,autentycznejkulturyipodkreślał
złożonośćiwieloznacznośćprocesów,praktykitreścikulturowych.Ostrzekrytyki
Rushdiegowymierzonebyłotakżeweurocentrycznytwórkulturynarodowej:
Jednymznajbardziejabsurdalnychaspektówtegoposzukiwanianarodowejautentycznościjest
całkowiciebłędnezałożenie,żeistniejecośtakiegojakczyste,niezafałszowanetradycje,zktó-
rychmoglibyśmyczerpać.Jedynymiludźmi,którzywierząwtozcałąpowagą,sąekstremiści
religijni.Natomiastmy,pozostali,rozumiemy,żeistotąkulturyindyjskiejjestwłaśnieświa-
domość,iżposiadamymieszanątradycję,będącąmelanżemzarównotradycyjnychelementów
mongolskich,jakiwspółczesnejamerykańskościspodznakucoca-coli.Pomijamwtejchwili
22Por.ZygmuntBauman,Prawodawcyitłumacze,tłum.AnnaTanalska,w:Postmodernizm.Antolo-
giaprzekładów,red.RyszardNycz,Kraków1996,s.269-298.
23DorisBachmann-Medick,CulturalTurns.NeuorientierungindenKulturwissenschaften,Reinbek
beiHamburg2006,s.289.
24Por.MichaiłBachtin,TwórczośćFranciszkaRabelais)goakulturaludowaśredniowieczairenesansu,
tłum.AnnaiAndrzejGoreniowie,oprac.StanisławBalbus,Kraków1975.
