Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tomasz
Analizawymienionychzamkówwtymspecyficznymkontekściehisto-
Torbus
rycznympowinnadaćodpowiedźnakilkapytańbadawczychlCzybliskość
politycznejgranicyimplikowałabardziejobronnycharakterdanegozamku
niżwanalogicznychbudowlachpołożonychwgłębikraju?Czymożnazauwa-
żyćróżnicemiędzystosunkowobezpiecznągranicązPomorzemZachodnim
itązKrólestwemPolskim?Dalejnależypostawićpytanie,czywczasachpolitycz-
nychnapięć,naprzykładwlatach1320-1333iokoło1400-1410,wwiększymniż
wczasiepokojustopniuwspieranobudowęzałożeńostrategicznymznaczeniu?
Tudochodzizagadnieniedrógtranzytowych,rolidanegozamkuiwzajemnej
zależnościjegofunkcjiobronnych,reprezentacyjnychiadministracyjnychlWol-
nowięczapytać,czywpruskiejarchitekturzezamkowejniemożnazaobserwować
zjawiskasukcesywnegozanikupierwotnychfunkcjiobronnychnakorzyśćuty-
litarnychkoncepcjiużytkowania(npljakosiedzibyadministracyjnej)lubcoraz
większegoakcentowaniareprezentacyjnegocharakterubudowlilKarl-Heinz
Clasenrozróżniałnprawdziwe”jegozdaniemzamkizXIIIwl(naprzykładniemal
pozbawionyokienzamekwPapowieBiskupim)odbudowlizXIVwl(Radzyń
ChełmińskizogromnymioknamikaplicylubsiedzibakonwentuwOstródzie),
którymodmawiałimmanentnychdlazamkówcecharchitektury5l
Analizaczterechbudowliprzynieśćmaodpowiedźcodozasadnościpodob-
nychtwierdzeńlZgórywskazanyjesttusceptycyzm,jakożelicznewypowiedzi
badaczyzamkówXIXipierwszejpołowyXXwlwywodziłysięzdziśprzesta-
rzałychtezmorfologicznych,aczęściowobyłyrezultatemnieznajomościlosu
konkretnychbudowlilItak,wspomnianyzamekwOstródzieodczasupożaru
wXVIIIwlprzypominałraczejblokmieszkalny-choćfakttenbyłznany,nie-
świadomiewpływałnasądyojegoformiezXIVwl
CzłuchówjestnajwcześniejszymdomemkonwentunaPomorzuGdańskim,
jeślinieliczyćenklawykomturiigniewskiej,którejsiedzibajakomonumentalny
kasztelpowstałajużpo1297rl6,orazGdańska,początkowozbudowanegotylko
prowizorycznielKomturiabyłanajbardziejwysuniętąnazachódczęściąPaństwa
Zakonnego,około10kmdzieliłozamekwCzłuchowieodwielkopolskiejgra-
nicylDrugiznanyzprzekazówkomturCzłuchowa,DietrichvonLichtenhain,
wystawiłw1325rldokumentdlawsionazwieNeudank,wktórejzobowiązał
nmagistrilapidumdozbudowaniadomunaszegowSlochawSnoze”7lZ1365rl
pochodzinotatka,wedlektórejbiskupPiotrzGnieznamiałpoświęcićkaplicę
zamkową8lWtensposóbznamydatyanteipostqueml
5KarlHeinzClasen,DiemittelalterlicheKunstimGebietedesDeutschordensstaatesPreußen,
Bdl1,DieBurgbauten,KönigsbergilPrl1927l
6Datowanietegoautorapolemizującegozdotychczasowymdatowaniemzamkujuż
po1282rl,porlTorbus,DieKonventsburgen…,sl146-154l
7NlGlBenwitz,GeschichtederSchlösserdesDeutschenOrdensSchlochauundTuchel,nPreußische
Provinzialblätter”1830,nr4,441-446,tusl442l
8UrkundenbuchderKomtureiTuchellHandfestenundZinsbuch,hglvlPaulPanske,nQuellen
undDarstellungenzurGeschichteWestpreußens”
,Bdl6,Danzig1911,nr17l
8
