Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Postawyrodzicielskie
19
pełnionejrolirodzicielskiej.Brakzadowalającychwięziinterpersonalnychpomię-
dzykobietą(żoną)imężczyzną(mężem)możepowodowaćnegatywnepostawy
wobecdzieckaiprowadzićdozłegotraktowaniaczywręczzaniedbywaniadziec-
ka.Ponadtoniewłaściwepostawyrodzicówwobecdzieckamogąpojawiaćsięwte-
dy,gdywzajemneżalewspółmałżonkówzostająprzeniesionenadziecko,gdysta-
jesięonoprzedmiotemrozgrywkimiędzymatkąiojcem(zob.M.Ziemska1973;
E.B.Hurlock1985;S.J.Zuravin1988;A.G.Nealiin.1989;T.E.Dielmaniwsp.,
za:D.Shek1996);
4)wpływosobyznajbliższegootoczenianajednegozrodzicówjeślitaka
osobajestautorytetemdlamatkilubojca,będziewpływałanakształtowaniesięich
postawyrodzicielskiej.Poczuciebezradnościujednegolubobojgarodzicówmoże
prowadzićdoprzejmowaniarólrodzicielskichprzezdziadków,cozkoleimożepo-
wodowaćfrustracjęipoczuciewiny,anawetwrogośćwobecdziecka,nadmierny
dystansuczuciowyzwłasnymdzieckiemiunikaniekontaktuprzezrodziców(zob.
M.Ziemska1973;E.B.Hurlock1985;G.H.Brody1986);
5)zaburzeniaosobowościrodziców.Wielubadaczyuważa,żeprzyczynnie-
właściwegotraktowaniadzieckaprzezrodzicównależyupatrywaćwsamychrodzi-
cach,tzn.wichkondycjipsychicznej.Istotnąrolęwydajesięodgrywaćtupodat-
nośćczłowiekanafrustracjęiagresję.Ponadtobadaniapokazują,żerodzicemają-
cynieprawidłowerelacjezdzieckiem(zaniedbująjelubźletraktują)cierpiąnaza-
burzeniaemocjonalnetypu:depresja,niepokój-lęk,zaniżonasamoocena,poczucie
osamotnienia,impulsywność,niedojrzałość(zob.M.Ziemska1973;R.L.Burgess
1981;M.Manning,J.Herman1981;E.B.Hurlock1985;G.Melzak1992).
Uogólniając,należyprzyjąć,żeistniejebardzowieleczynników,któremogąde-
cydowaćowłaściwymbądźniewłaściwymtraktowaniudzieckaprzezrodziców.
Wszystkieteczynnikiwpływająnato,jakzachowująsiędzieciwdomuipozanim
idająsiępogrupowaćwkilkakategorii:czynnikidemograficzne,sytuacyjne,spo-
łeczneiprzedewszystkimpsychologiczne.Wielubadaczyjakonajważniejszeznich
wymieniate,któreokreślająiwyznaczająogólnypoziomjakościżyciamałżeńskie-
go,wskazującnazwiązekpomiędzyszczęściemwmałżeństwieiszczęściemzracji
posiadaniadziecka(zob.G.H.Brodyiin.1986;J.Rostowski1993b).
2.3.ROLAPOSTAWRODZICIELSKICHWPROCESIEWYCHOWANIA
Postawyrodzicówwobecdzieciniezawszejednolite.Zwyklepostawymatki
iojcaniecosięodsiebieróżnią.ŚwiadcząotymchociażbybadaniaJ.Rembowskie-
go(1986c)nadpostawamiwychowawczymimatekiojców.Pokazałyonebowiem,
żematkimająnaogółbliski,serdecznyiopiekuńczystosunekdoswychdziecibez
względunaichpłeć.Zkoleiojcowiewswoimpostępowaniuzdziećmiczęściej
autokratyczni,choćjednocześniedbająodzieciiwobecnichwyrozumiali.Ba-
daniaM.Sitarczyk(1992)pokazują,żepostawyojcówwobecsynówcharaktery-
zuje:uprzejmość,umiejętnośćprzebaczania,zaśwobeccórekmiłość,wymaga-
nejestposłuszeństwowzględemrodzicaiuczciwość.K.Pospiszyl(1986)wskazu-