Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Intensywniedokonującesięprzemianywspołeczeństwiepolskimobejmująrów-
nieżfunkcjonowanierodziny.Konsekwencjątegojeststalerosnącezainteresowa-
nieproblematykąrodzinną,coskłaniazkoleidozatrzymaniasiętakżenadrodzi-
namizjednymdzieckiem.Dokonującesięzmianywstrukturzerodzinywynikają
przedewszystkimzkwestiispołeczno-ekonomicznej,aletakżezwpływówzachod-
nichwzorcówfunkcjonowaniaspołeczno-rodzinnegonanaszeżycierodzinne(zob.
Z.Dąbrowska-Caban1999a;F.Adamski2002;Z.Tyszka2003).Niewątpliwiesytua-
cjatakazachęcadozastanowieniasięnadspołeczno-wychowawczymikonsekwen-
cjamistrukturalnychprzeobrażeńwspółczesnejrodzinypolskiej.
ZdaniemS.Kawuli(2003)polskatransformacjaustrojowawistotnyspo-
sóbwpłynęłanasytuacjęspołeczno-ekonomicznąwiększościspołeczeństwa,co
wkonsekwencjidoprowadziłodowydłużeniaokresubezżennościmłodych,odsu-
nięciamomentuposiadaniapierwszegodziecka,wydłużeniaczasumiędzykolej-
nymidziećmiiograniczenieichliczby.Tendencjepowyższesąwynikiemnietyl-
kotrudnejsytuacjiekonomicznejspołeczeństwa,aletakżekonsekwencjąindy-
widualniedokonywanychwyborówprzezkobietęimężczyznęwkwestiitego,
czy,kiedyiwjakisposóbułożyćsobieżycieorazczy,kiedyiilemiećdzieci
(K.Slany2000;S.Kawula2003).
OdejścieodkoncepcjirodzinywielodzietnejiwielopokoleniowejwPolsce,ale
takżeiwwieluinnychkrajach,obserwujesięwciągucałegoXXwieku.Niejest
towięczjawisko,którepojawiłosięnagle,alerozwijałosięstopniowo,bynasile
przybraćpodkonieclatdziewięćdziesiątych(zob.K.Slany2000;F.Adamski2002;
Z.Tyszka2003).Interesującywydajesiębyćfakt,iżwPolscecorazbardziejpopu-
larnestajesięracjonalnepodejściedoprokreacji,wyrażającesięm.in.świadomym
planowaniemrodziny.Sprowadzasiętodotego,żewwielurodzinachpolskichna-
stąpiłazmianapostawyrodzicówwobecdzieciiichwychowania,traktowaniedzieci
jakowartościpożądanejbezwzględunainnekorzyściczypotrzeby(K.Slany1989).
JakwskazujeL.Turowska(1987)narozwójdzieckaistotnywpływmazajmowa-
naprzezniepozycjawrodzinie.Istotnymijejwyznacznikamisą:liczbadzieci,płeć
ikolejnośćurodzeniaorazpostawyrodzicielskieprzejawianewobecdziecka(zob.
L.Turowska1987;Richardsonowie1999).Stosunkiwewnątrzrodzinneiichcharak-
tersązkoleiistotnedlacałokształtudoświadczeńżyciowychjednostki,jejwyobra-
żeńoświecieiwłasnegownimmiejsca,jejzmianosobowościowychorazfunkcjo-
nowaniaspołecznego(por.E.Marynowicz-Hetka1987;M.Tyszkowa1988a;Z.Mar-
kocki2000).
Szczególnasytuacjajedynakapoleganatym,żemaoncałąmiłośćrodzicówdla
siebie,alerównocześnieichoczekiwaniaskupiająsięwyłącznienanim.Takasytua-
cjaczęstopowodowałainierazjeszczepowoduje,żeobrazjedynakówkształtowa-
nyjestnapodstawieobiegowychopinii.Zobserwacjizachowaniasiędzieciniepo-
