Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Potencjałpopulacjidziecięcej,jegodeterminantyimodele–casusUkrainy
podejściabadawczenaddzieciństwemwperspektywiehistorycznejukładają
sięwtrzechkategoriach:
•pracedotyczącezmieniającejsięsytuacjimaterialnejrodzinigospo-
darstwdomowych;
•pracedotycząceewolucjisystemuochronyprawnejpopulacjidziecięcej,
atakżeprawnychipolitycznychprzemianipostawwładzpaństwowychwobec
dzieciiokresudzieciństwa;
•pracedotycząceemocjonalnychipsychologicznychzmianwdziedzinie
wychowaniadzieciizwiązanychznimidoświadczeńdzieciństwawujęciu
historycznym.
Perspektywasocjologicznabadańnaddzieciństwem(childhoodstudies)
ukształtowałasiędopierowlatach80.XXwieku.Zapoczątektegonurtunale-
żyprzyjąćprojektbadawczypt.ChildhoodasSocialPhenomenon,realizowany
wlatach1987–1994wszesnastukrajacheuropejskichpodkierownictwem
ówczesnegodyrektoraCentrumBadańDzieckawNorwegiiJensaQvortrupa.
Toonjestautoremsłynnegotwierdzenia,iżdzieciwewspółczesnychspo-
łeczeństwachcałkowiciezniknęłyzpolawidzeniaizperspektywybadaw-
czej–fldzieciństwojestkonceptualniebezdomne”orazpotrzebnyjestnowy
socjologicznyparadygmatdzieciństwa.Wswoichpracachnatematdzieci
idzieciństwazlat90.XXwieku,takichjak:Societalpositionofchildhood:the
internationalproject“ChildhoodasaSocialPhenomenon”(1993),Childhood
andsocietalmacrostructures.Childhoodexclusionbydefault(1999),atak-
żewpóźniejszych:Arechildrensubjectsoraliability?(2006),Childhoodas
astructuralform(2009a),Arechildrenhumanbeingsorbecomings?(2009b)
walczyłounaocznienieobecnościdzieciwspołeczeństwie,ichpotrzebiwy-
magańzewzględunaniesame,aniewkontekściebadańświataosóbdoro-
słychczyrodziny.WrozumieniuJ.Qvortrupaijegonastępcówdziecinależy
traktowaćjakokolektywnypodmiotspołeczny,wykreowanyprzezczynniki
makrospołeczne(ekonomiczne,polityczne,kulturowe,technologiczneiinne)
iulokowanywmakrostrukturze.WedługR.vanKriekenaiD.Bühler-Nieder-
berger(2009:188)wsocjologicznychbadaniachzzakresuchildhoodstudies
możnawyróżnićtrzyperspektywybadawcze,następniepogłębioneidokładnie
przeanalizowanewpracypodtytułemHandbookofChildWell-Being(2014):
•nurtstrukturalny,skoncentrowanynabadaniunierównościspołecznych
wwymiarzemiędzygeneracyjnym,dystrybucjizamożnościiubóstwa,nierów-
nościzdrowotnychiszansedukacyjnych;
•nurthistorycznyikonstruktywistyczny–ukierunkowanynadyskursy
ipraktykidotycząceokresudzieciństwa;
