Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
deltenbowiemzakłada,żeniepełnosprawnośćjestprzedewszystkimproble-
memotoczeniaspołecznego,gdyżosobaniepełnosprawnanapotykaróżne
barierywrealizacjiswojegopotencjału.Rehabilitacjawtympodejściukon-
centrujesięnietylenazmianach„wniepełnosprawnejosobie”,co„worgani-
zacjiwżyciaspołecznego”(rodzinnego,szkolnego,zawodowego)idopaso-
waniujejdospecyficznychpotrzebimożliwościwspomnianejosoby.
Zgodniezindywidualnymmodelem(propagującympolitykęsegregacji),
funkcjonowanieosóbniepełnosprawnychintelektualniewyjaśniasięgłów-
niewoparciuospecyficznyaparatpoznawczy,częstozwyłączeniemuni-
wersalnychmechanizmówrozwoju.SpołecznywizerunekosóbzNI,opar-
tynastereotypie„Innego”uruchamiawieleniekorzystnychmechanizmów
społecznegopoznania,afektuiinterakcjitzn.:interpretowaniawszelkich
zachowańwkategoriachdziwaczności,nieprzewidywalności(tymsamym
wyłączanianaturalnych,powszechnychczynnikówwyjaśniającychludzkie
zachowanietakiejaksystemmotywacji,potrzebczycechosobowości),po-
czucielęku,bezradnościiobcościwzględemnich,wyłączeniemechanizmu
empatiipoznawczejiemocjonalnej,cozkoleiprowadzidogodzeniasięna
specyficzne(gorsze)traktowanieich,blokowanieskłonnościaltruistycznej
orazbrakgotowościdoskutecznejkomunikacji(por.Jarymowicz,1983).
Dopierodziękimodelowispołecznemu,propagującemupolitykęintegracji,
dostrzeżonostygmatyzujący,itymsamymupośledzającycharakternega-
tywnychdoświadczeńspołecznych,zaburzającychsferęosobowościową
(np.wpostacinieadekwatnejsamooceny,zewnętrznegoumiejscowienia
kontroli,nastawieniananiepowodzenia)atymsamymhamującychaktua-
lizacjęmożliwościintelektualnych(Kościelska,1998).Stworzenieokazji
dodoświadczaniawłasnejsprawczości,podmiotowości,poczuciawłasnej
wartościczyautonomiiwistotnysposóbumacniastrukturę„ja”,pomimo
oczywistegowpływuczynnikapoznawczego(szczególnienapoziomzróż-
nicowaniatejstruktury).Wskutekczegoobserwujesięwspółcześnie(być
możezgodniezheglowskimmodelemrozwojunauki)przeciwne–optymi-
styczne,pozytywneujęcie,akcentującespołeczny,awięcmodyfikowalny
kontekstupośledzenia.Przeciwnicyteorii„defektówiróżnic”proponująteo-
rię„zasobówipodobieństw”.
8
