Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Pojęcie,cechyiźródłainformacji
21
Płaszczyznakognitywnajestnajbardziejtypowadlaużytkowanychinfor-
macji.Gromadzisięjebowiempoto,abylepiejrozumiećistotęzjawiskaczy
procesu,jegostrukturęifunkcjonowanie,związkizotoczeniemirolęwota-
czającejnasrzeczywistości.Płaszczyznapoznawczajestpodstawąpozosta-
łychaspektówużytecznościinformacji.Płaszczyznapredykcyjna,bezpośred-
niopowiązanazuprzedniowspomnianą,wiążesięzmożliwościami
precyzyjnegoprzewidywanialubnieprzewidywaniaprzyszłegoprzebiegu
zjawiska(procesu),atopozwalaograniczyćryzykopoznawczeidecyzyjne.
Płaszczyznadecyzyjnapozwalanamniejlubbardziejsprawnepodejmowanie
decyzjinapodstawieposiadanychinformacji18.
Częstoprzywoływanącechąinformacjijestkosztownośćichpozyskania,
awdalszychetapachkosztownośćwykorzystania.Tacecha,wyraźnieeko-
nomiczna,wzbudzaszczególnezainteresowaniewsystemachspołeczno-go-
spodarczych.
J.Unoldproponujeniecoinne,ciekaweokreśleniecechinformacjiwuję-
ciukontinuum,wymieniając:(1)kwantytatywność,rozróżniającąinformacje
ilościoweorazjakościowe;(2)charakterdanych,uwzględniającydanetwarde,
pochodzącezobserwacjiipomiaru,atakżedanemiękkie,powstającewpro-
cesachwnioskowaniaizakładania;(3)czasowość,zgodniezktórąuwzględ-
niamyinformacjehistoryczne(to,cobyło)iprognostyczno-probabilistyczne
(to,coprawdopodobniebędzie)orazprognostyczno-preskryptywne(to,co
powinnobyć);(4)rodzajrozwiązania,obejmującyinformacjedotycząceza-
równopojedynczegorozwiązania,jakiichwiększejliczby;(5)stopieńkon-
centracji,wyróżniającyinformacjeodprecyzyjnychporozproszone(dyfuzyj-
ne);(6)specyfkęwykorzystania,rozróżniającązastosowaniateoretyczne,
objaśniająceorazpraktyczne;(7)zakresrzeczowości,obejmującyinformacje
deskrypcyjneiteoretyczne:odopisuiwyjaśnienia,popróbyprzewidywa-
niaprzyszłegokształtu;(8)stopieńagregacji:odinformacjibadającejkon-
kretneprzypadki,pomasowebadaniastatystyczne;(9)przyczynowość
idiagnostykę,obejmująceinformacjezwiązanezidentyfkacjązjawiskapo
określeniejegoprzyczyn19.
Ostatnimistotnymelementemidentyfkacjiinformacji,popróbachzdef-
niowaniasamegopojęciainajważniejszychcech(atrybutów),jestsprecyzo-
wanieźródełinformacji.Jesttopodstawowakwestiazpunktuwidzeniaużyt-
18Sprawnośćoznaczaskutecznośćiefektywnośćekonomiczną,atakżecelowośćizasad-
nośćzasobową(realizacyjną)decyzji.Szerzejnatentemat:A.Becla,S.Czaja,T.Poskrobko,
Międzynarodowaochronaśrodowiska,WydawnictwoUniwersytetuEkonomicznegoweWro-
cławiu,Wrocław2014,rozdział3.1.
19Porównaj:J.Unold,op.cit.,2011,s.25inastępne.