Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Wiedzaiinformacja
27
szywe.Jednocześniezaproponowałtrzyfazyrozwojuwiedzyprzezbadania
naukoweodabdukcji,czyliformułowaniateorii,dorozważenia,przezde-
dukcję,przygotowanieteoriidozweryfkowania,poindukcję,czyliocenę
wynikówweryfkacji.W.Jamesstworzyłpragmatycznąteorięprawdy,zgod-
niezktórąprzekonaniapowinnybyćzgodnezrzeczywistością.Natomiast
J.DeweywpracyTheQuestforCertainty(1929rok)mówiłonaucejakodzia-
łaniu,dynamicznymprocesiedociekania.
EmpiryściamerykańscywpłynęlinapoglądyE.Husserla,twórcyfenome-
nologii.WpracyBadanialogiczne(1901rok)przyjmujeonzałożenie,żeprze-
życiaświadomościczymśniezaprzeczalniepewnym.Ponieważświado-
mośćzawszedotyczyczegoś,trudnoodróżnićstanświadomościodjej
przedmiotu.Toskierowanieświadomościnazywasięintencjonalnością,
aodpowiedzialnyzanieaspektumysłuświadomościąintencjonalną.
E.HusserlwpłynąłswoimiideaminapoglądyM.Heideggeraoraz
J.P
.Sartre’aiinnychegzystencjalistów.M.HeideggerwpracyByticzas(1927
rok)wprowadziłpojęcieDasein,oznaczająceegzystencjęwspecyfcznie
ludzkimwymiarze.Istnienieświataniemażadnegocelu.Daseinjestoderwa-
nyodwszelkichznaczeń,aprzeżytedoświadczenianiemająjakiegokolwiek
odniesieniadonaszejwiedzy.J.P
.SartrewpracyBytinicość(1943rok)okre-
śliłświadomośćjako„nie-coś”,jakodziałanie.Jestonanicościąiniepodlega
zasadzieprzyczynowości.Najważniejszymproblememjestludzkawolność.
PrzedstawicieleegzystencjalizmuwpłynęlinatomiastnakoncepcjeL.Witt-
gensteina,którypoświęciłuwagęprzedewszystkimrolijęzykawludzkiej
myśliimowie.Początkowouznał,żestrukturaświatarzeczywistegodecyduje
ostrukturzejęzyka.Wpóźniejszychpracach(Dociekaniaflozofcznez1953
roku)wprowadziłnarzędziowąkoncepcjęznaczenia,wedługktórejsłowato
narzędzia,azdaniatoinstrumenty.Językniejestograniczonyjakąślogiczną
strukturą.Językprzenikakażdąludzkąmyślidoświadczenie,apojęciemyśle-
niamożeistniećtylkołączniezwyrażaniemsięsłowami.
Współcześniepowszechniewykorzystujesięterminywiedzyjawnejiukry-
tej.Wywodząsięonezflozofi,którąopracowaliG.RyleiM.Polanyi.Wuję-
ciuG.Ryle’aświatdoświadczeńskładasięzrzeczyistniejącychfzycznie
irzeczyistniejącychwumyśle.Nawiedzęskładająsiędwaelementy:„wiem,
jak”oraz„wiem,co”.Pierwszytointeligencja,drugiposiadaniewiedzy.In-
teligencjaprzejawiasięwdziałaniu,natomiastposiadaniewiedzytoprzecho-
wywaniewumyśleokreślonychinformacji.M.Polanyinieoddzielawiedzy
ukrytej(działania)odwiedzyjawnej(bycia),traktującjejakokontinuum.
G.BurrelliM.Morgan26badaliprocesywytwarzaniawiedzy,analizując
kwestieontologiczneiepistemologiczne.Towywodzącesięjeszczezestaro-
26Por.G.Burrell,M.Morgan,SociologicalParadigmsandOrganizationalAnalysis,Heine-
mann,London1979.