Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Praca-etyka-polityka.Wybórtekstów
działaniaróżnychpodmiotówżyciaspołecznego,zarównoindywidualnych,jak
izbiorowych(instytucjonalnych);sformalizowanych(np.podmiotówgospodar-
czych,instytucjipolitycznych,wychowawczych,różnorakichinstytucjizaufania
publicznegowrodzajubankówczysłużbyzdrowia),jakiniesformalizowanych
(np.opiniipublicznej).Wtymujęciuopis,diagnoza,interpretacjaiocenasposobów
działaniajednychpodmiotówżyciaspołecznegopozostającychwrelacjizinnymi
podmiotamiprzebiegaprzyużyciukategoriidobraizła(np.korzyść,sprawiedli-
wość,zasadność,krzywda,kłamstwo,chciwość,nierównośćitp.)oraz,cozatym
idzie,sankcjispołecznych.Sankcjizarównokorzystnych,jakiniekorzystnych,
awięcużywającokreśleniaÉmile’aDurkheima-rozproszonychsankcjirepresyj-
nych(Durkheim2000:49-56);sankcjizarównoformalnych,jakinieformalnych.
JaktowyraźniepodkreślaEwaBudzyńska,położenienaciskunarealizacjędobra
narzeczzewnętrznychwobecdziałającegopodmiotuobiektówoznaczautożsamie-
niemoralnościzprospołecznością(Budzyńska2007).Jaksłusznieprzytymzauwa-
żaJanuszMariański:
Żadnadziedzinażyciaspołecznegoniemożebyćexdefinitionewykluczonaspod
wartościowaniamoralnego.Problemypolityczne,społeczne,gospodarczemająnie
tylkocharakterstrukturalny,aleimoralny;ocenymoralneodnoszonezarówno
doczłowieka,jakidojegodziałań.[ł]Wocenachmoralnychwostatecznejinstancji
sięgamypowartościinormyczłowieczeństwa.Stądocenymoralnenajbardziej
uniwersalnymkryteriumpostępowanialudzkiego,mającharakternadrzędnywsto-
sunkudoinnychaktywnościludzkich,ponieważrozciągająsięonenawszystkie
inneoceny,możnabyobrazowopowiedzieć,żepiętrowonanichnadbudowane
(Mariański2015:512-514).
Nawstępiewartorównieżpodkreślić,żezakorzenieniejakopojęcie,araczejjako
metaforasocjologicznastanowijedenzistotnychtropówdlazrozumieniazarówno
twórczości,jakipostawyżyciowejwielkiegopolskiegosocjologaJanaSzczepańskie-
go.BogusławDziadzia,opisującprzemianyponowoczesnejlokalnościiodwołując
sięm.in.domającejcharakternietylkosocjologiczny,aleietnograficznypublikacji
SzczepańskiegoKorzeniamiwrosłemwziemię(2003),stwierdza,żeautor:
Niejednokrotniepodkreślałznaczeniemiejscaswegourodzenia.Nieodżegnywał
sięodchłopskichkorzeni.Cowięcej,umiejętniełączyłswekorzenie,aznimitakie
anieinnewychowanie,zcharakteremijakościąswychdokonań.Pojmowałwy-
raźnieto,jaktrudnymizłożonymzadaniemjestzrozumieniesamegosiebiejako
fundamentudopojmowaniaotaczającegoświata(Dziadzia2016:81-82).
Jednakzakorzenienie,októrympisałSzczepański,odnosiłosięnietylkodosta-
nowiącejpodstawębudowaniazarównospołecznej,jakiindywidualnejtożsamości
jednostkispołecznościlokalnejUstroniaŚląskiego,gdziedorastał,aletakżewyko-
nywaniawtejspołecznościpracy.Opisywanaprzezniegojednostkazakorzeniona