Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Prasaregionalnananoweczasy?
1.2.CECHYORGANIZACJIISPECYFIKAZARZĄDZANIA
ORGANIZACJĄPUBLICZNĄ16
Wodróżnieniuodprzedsiębiorstwprodukcyjnychiusługowych,organizacje
publiczneniesątworzoneprzezosobyfizyczne.Ichzałożycielemiwłaścicielem
jestnajczęściejpaństwoluborganywładzypaństwowej,acelemrealizowanie
interesupublicznego.Mająonetakżewłasnecelewewnętrzne,którepowinny
byćpodporządkowanegłównemucelowiorganizacji.Oilewprzedsiębiorstwie
produkcyjnymczyusługowymfundamentalnąrolęodgrywaaparaturakonieczna
doprodukcjilubrealizacjiusługi,toworganizacjipublicznejmaonanikłeznacze-
nie,choćwspółcześniezwiększasięrolanaprzykładsystemówkomputerowych
wjejdziałalności.Każdaorganizacjapublicznajestwyodrębnionazotoczenia
ijednocześnieztymotoczeniempowiązana,czerpiączniegozasobyludzkie,
materię,energięiinformacje.Poichprzetworzeniuprzekazujespołeczeństwu
dobraiusługi,dlawytworzeniaktórychzostałapowołana.
Worganizacjachbiznesowychdziałaniakoncentrująsięnaposzukiwaniuzysku,
natomiastorganizacjepublicznedążądozaspokojeniapotrzebwiększejliczby
interesariuszy,bezktórychniemogłybyistnieć,aktórzynierzadkomająsprzeczne
oczekiwania.
Procespodejmowaniadecyzjiwsektorzepublicznymjestbardziejsformali-
zowanyniżwprzedsiębiorstwieprodukcyjnym,ajegocechącharakterystyczną
jestznaczniemniejszaskłonnośćdoryzykaprzejawianaprzezmenedżeraoraz
małaelastycznośćwporównaniuzbiznesem.Strukturaorganizacjipublicznejjest
hierarchiczna,azarządzanieopartenahierarchiicharakteryzujesiębiurokracją.
Menedżerowieniemajązbytdużejautonomii,ichwzajemnerelacjeorazrelacje
międzynimiaichpodwładnymimającharaktersubordynacji.Mniejszejestteż
ichprzywiązaniedomotywacjimaterialnej,atoskutkujemałąmożliwościąich
motywowaniamaterialnegozadobrewynikiwpracy,coróżniichodmenedże-
rówwbiznesie.Cechąodróżniającąorganizacjepubliczneodprzedsiębiorstw
produkcyjnychjestrównieżto,żemusząonezaspokajaćpotrzebyzbiorowe,
anieindywidualne.Dobraiusługiprywatnesąpodzielne,mogąbyćpojedynczo
sprzedawanejednostkom,adecyzjaoichwytwarzaniuuwzględniaprawarynku.
Dobrapubliczneniesąpodzielne,sądostarczanezbiorowo,przynosząkorzyści
zewnętrznewieluosobomrównocześnieiwymagajączęstodziałańzbiorowych.
Dodobrapublicznegopowinnomiećdostępcałespołeczeństwo,bezwzględuna
zasobnośćportfela,adobraprywatnesądostępnewzależnościodtejzasobności.
Dobrapublicznemusząbyćdostarczanewtakiejsamejilościodbiorcompozosta-
jącymwobszarzeoddziaływaniaorganizacjiicharakteryzująsięniemożnością
16
RozdziałpowstałgłównienapodstawiepracB.Kożuch:Naukaoorganizacji;Zarządzanie
publicznewteoriiipraktycepolskichorganizacji,Placet,Warszawa2004;Specyficznecechyorga-
nizacjipublicznej[w:]B.Kożuch,T.Markowski(red.),Zteoriiipraktykizarządzaniapublicznego,
FundacjaWspółczesneZarządzanie,Białystok2005,s.31–44.
