Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.PrawaczłowiekawpolityceStanówZjednoczonychwobecPolski
25
kontrreakcjipaństwblokuwschodniegopodkreślającejosiągnięciawtejspra-
wie(zwłaszczawskazanienagwarancjęprawadopracydlaspołeczeństwa)38.
Wywiadamerykańskiwpaździernikuprzedstawiałopiniedoświadczone-
gopolskiegodyplomaty,któryzauważałmałezaangażowanieWarszawy
wkwestiiprawczłowiekanakonferencjębelgradzką.Polskamiaławspierać
radzieckąpozycję,aletylkodopoziomużądanegoprzezKreml.CIAporaz
kolejnypodkreślała,żePRLuważaswojezachowaniezanajlepszewEuropie
Wschodniej.Władzeniechciałyjednakzbytniosięztymafiszowaćinie
zależałoim,byczyniłtoZachód,wywoływałotobowiemirytacjęna
Kremlu,którywyrażałniezadowoleniezbrakustanowczychkrokówwobec
dysydentów39.
PostawęPolskiwkwestiiprawczłowiekaocenianozatemnadPotomakiem
całkiemdobrze.ChociażniebyłaonaDbezskazy”-jakstwierdzałRobert
KingzCIA,jednocześnieczłonekRadyBezpieczeństwaNarodowego,wme-
morandumdlaBrzezińskiego-pozostawałajednązlepszychwtejczęści
StaregoKontynentu.Zapozytywneuznano:większystopieńwewnętrznego
pluralizmuorazodgrywanieważnej,niemalautonomicznejroliprzezKo-
ściółkatolickiiopozycyjnychintelektualistówwspołeczeństwie.Włączenie
PRLwplanypodróżyCartera(wgrudniu1977r.)sygnalizowałozatem
wsparcieamerykańskiedlatakiejpozycji40.Zainteresujące,anawetzdumie-
wającenależyuznaćprzemyśleniadoradcyds.bezpieczeństwanarodowego
przedstawioneprezydentowi.Brzezińskiumieszczałbowiemkwestiępraw
człowiekawpobocznychtematachrozmówCarterawWarszawie,ponad-
tomiałybyćrozpatrywaneniewkontekściepolskim,leczcałejEuropy
Wschodniej41.
Wypełnianiezadańzwiązanychztąproblematykąspoczywałonabarkach
przedewszystkimmisjidyplomatycznych.Drugimzasadniczymcelemam-
basadoraUSA,obokpromocjistabilnościiniepodległości,byłozachęcanie
władzdowewnętrznejliberalizacji,poszanowaniaprawczłowiekaipodkre-
ślaniepotrzebywzrastającegopluralizmu-costwierdzonowcelachpolityki
amerykańskiejwgrudniu1977r.Spoczywałonanimtakżemonitorowanie
wprowadzaniaustaleńKBWE,zwłaszczatrzeciegokoszyka.Miałenergicznie
38NARA,AAD1977,WarszawadoBelgradu7062(Davies),31X1977.Szerzejotaktyce
polskichprzygotowańdokonferencjiprzeglądowejpatrzW
.Jarząbek,OdHelsinekdoBelgradu–
władzePRLaproblematykatrzeciegokoszykaKBWEwlatach1975–1978,DWrocławskieStudia
zPolitykiZagranicznej”,t.3:WdekadzieGierka,red.K.Ruchniewicz,B.Szaynok,J.Tyszkiewicz,
Wrocław2010,s.125.
39JCL,NLC-31-38-7-9-0,Opracowanie:SignificantDevelopmentsRelatedtotheUSStand
onHumanRights(14-20October1977).
40JCL,NLC-23-29-4-7-4,MemorandumRobertaR.KingadlaZbigniewaBrzezinskiego,
7X1977.PodobnestwierdzeniapadłytakżewkolejnymmemorandumdlaBrzezińskie-
go(większawolnośćKościołakatolickiego,swobodadziałalnościdysydenckiej),patrzJCL,
NLC-23-29-4-11-9,MemorandumRobertaKingadlaZbigniewaBrzezinskiegofromRobert
King,30XI1977.
41JCL,NLC-126-9-28-2-0,MemorandumodZbigniewaBrzezinskiegodlaPrezydenta,b.d.
