Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prawadzieckawpolskimsystemieoświaty.Perspektywapedagogiczna
21
wpostaciróżnegorodzajuaktówprzemocy,samowoli,uprzedmiotowienia
czydehumanizacji,towymagająoneregulacjiprawnych.
Niemożnabudowaćetykispołeczeństwaobywatelskiegobezodwoły-
waniasiędowartościdobra,prawdy,szczęściaczypiękna,awięcdotych
wartościabsolutnych,którewspółtworząnaszeczłowieczeństwoorazzo-
bowiązująkażdąjednostkęludzkądoprzekraczaniawłasnychograniczeń
idoujawnianiajejpotencjalnychmożliwościrozwojowych.„Człowiekpo-
jętyjakoindywiduum,rozwijającżycieczystowewnętrzne,pozostajepoza
oddziaływaniemprawa,alezdolnośćjednostekdosamookreślaniasięwią-
żesięzdziałaniami,awięcrelacjamizinnymiiwymagazabezpieczenia
prawnego”4.Możnazatemstwierdzić,żedzieckowtokuswojegorozwoju
możewielezawdzięczaćsocjalizacji,wychowaniuikształceniu,oiletefor-
macyjneprocesybazująnaprawie,przeciwstawiającymsięprzemocywe
wszystkichjejodmianach,któredeformująhumanum.
Reorientacjawspółczesnychspołeczeństwwkierunkuwzajemnego
poszanowaniaprawprzezdorosłychidziecisprawia,żedorośliniemogą
byćztegotytułuobarczanitylkonowymiobowiązkamiwobecdzieci,gdyż
bylibywtedyichniewolnikami,jakiniemożnaprzyznawaćdzieciomje-
dynieuprawnień,gdyżprowadziłobytodoanarchii.Takwięcwpierw-
szym,jakiwdrugimprzypadkumielibyśmydoczynieniazpozornąpróbą
budowaniaspołeczeństwaobywatelskiego.Nieulegajednakwątpliwości,
iżgeneracjimłodegopokolenianależysięprzyznaniewolności,czyina-
czejmówiąctzw.prawczłowieka,któregwarantowałybynienaruszalność
godnościisuwerennościjakoindywiduóworazjakoczłonkówspołeczności.
Odpowiedzialnośćwtejkwestiipowinnaprzejawiaćsięwłączeniupraw
dziecizichobowiązkami.
3.Prawanaturalneaprawaspołeczne
Jeżelipodejmowanesąpróbyizmianywobrębieprawajurydycznego
jakoczynnikaregulującegostosunkimiędzydorosłymiadziećmi,totrze-
bapamiętać,iżbierzesiętoztegowłaśnietytułu,abydziecijakostrona
słabszaipozbawionaprawobywatelskichniedoświadczałyprzemocy,po-
zbawiającejjewłasnegohumanum.Alarmującedanezbadańnadprze-
mocądorosłychwobecdziecipotwierdzają,iżwposzczególnychpaństwach
mamydoczynieniazpanowaniemwtejsferzebezprawia,któremunadaje
sięlegalnycharakter.Ustawowebezprawiejesttakimwłaśniestanem,
wktórymniedochodzidogłosusprawiedliwość.Społeczeństwa,posze-
4Tamże,s.7.
