Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Zagadnieniawstępne
23
faktycznego:kompozytorLecoq,któregomajątkowestosunkimałżeńskie
opierałysięnazasadziewspólnościmajątkunabytegoprzezmałżonków
wczasietrwaniazwiązkumałżeńskiego,oznaczyłwintercyzie(umowie
majątkowejmałżeńskiej)utworyskomponowaneprzedzawarciemmałżeń‑
stwa,któreweszłydowspólności,nieoznaczyłjednakdziełpowstałychpo
zawarciuzwiązkumałżeńskiego.Porozwodzieżonadomagałasięprzyzna‑
niajejprawdopowstałychpozawarciumałżeństwadzieł,którenotariusz
wyłączyłzewspólności.TrybunałSekwanyprzyznałracjężonie.Mążza‑
skarżyłtenwyrokiSąddlamiastaParyżauchyliłwspomnianeorzeczenie,
stwierdzając,żekompozytor,któregoprawaosobistedopartyturyniesą
sporne,niemożezmieniaćswegodzieła.25czerwca1902rokuSądKasa‑
cyjnyuchyliłwyrokSądudlamiastaParyża;rozróżniłdwaprawawłasności:
równoległeiniezależne—jednodotyczącedzieła,drugiedotyczącenośnika
materialnegotegodzieła(własnośćtradycyjna).Wprowadziłnanowopojęcie
monopoluicharaktermajątkowyprawaautorskiego.ZdaniemSądu,niema
powodów,byodróżniaćkorzyścimajątkowezwiązanezeksploatacjąutworu
odkorzyściwynikającychzprowadzeniaprzedsiębiorstwahandlowego
lubprzemysłowego.Niemożnastosowaćwprostnormdotyczącychprawa
własnościdomonopoluautorskiego.Sądstwierdził,żeprawaintelektualne
sązwiązanezosobistościąijejwłączeniedowspólnościflniemożeoznaczać
naruszeniaprawa,nierozłączniezwiązanegozosobistością,doprzyszłych
zmianwjegodziele,anawetdojegozniszczenia,obytylkoniewceluponi‑
żeniaswegowspółmałżonka”15.WyrokwsprawieLecoqwieluteoretyków
prawaautorskiegouważałozaoficjalnezakończeniekształtowaniapojęcia
tzw.droitmoral(prawmoralnych,osobistych),cooznaczaostateczneprzyję‑
ciekoncepcjidualistycznej.
HistoriaprawaautorskiegowXXwiekuobejmujereakcjeustawodaw‑
cówwposzczególnychkrajachiwprawiemiędzynarodowymnapostęp
techniczny.Wstuleciutymstaleposzerzanotechnicznemetodykorzystania
ztwórczości.Wynalezienieiupowszechnieniegramofonów,kina,radia,te‑
lewizji,awkońcurównieżmultimediówisieciinformatycznychwywołało
wpraktycewieleproblemówprawnych.Regulacjeprawnenienadążały
zaszybkimizmianamiwdziedzinietechniki.Wkonsekwencjiprawo
autorskieniedawałopodstawdorozstrzyganiasporówdotyczącychkorzy‑
staniaztwórczościzapośrednictwemnowoczesnychtechnik.Wliteraturze
prawniczejzaczętopisaćokryzysieprawaautorskiego16.Wostatnichlatach
wskaliświatowejdajesięzauważyćtendencjadokonstruowaniaogólnych
normprawaautorskiego,któremożnazastosowaćwwielusytuacjach,dzięki
15P.Recht:Ledroitd!auteur…,s.94—96.Jeżeliniezaznaczonoinaczej,tłumacze-
nia—P.Ś.
16Por.E.Traple:Ustawowekonstrukcje…,s.9—12.
