Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Pojęcieirodzajeutworów
37
gier,przepisykucharskie).Ochronieniepodlegawięcto,naczymutwór
sięopiera.Natomiastpostacieiwątkiliterackieorazsposóbprzedstawienia
zagadnieniawliteraturzepodlegająochronieautorskoprawnej43,ustawo‑
dawcabowiemprzyznajetwórcywyłącznośćnakorzystaniezesposobów
przedstawienia(wyrażenia)pomysłówczykoncepcji44.
Przedwejściemwżycieomawianegoprzepisupogląd,żeideaniepod‑
legaochronie,wyrażałysądypolskie.Nauwagęzasługujątrzyorzeczenia.
Worzeczeniuz8lutego1978rokuSądNajwyższy45stwierdził,żenaruszenie
prawautoraniezachodziwtedy,gdyinnaosoba,nawetwbrewwoliautora,
przyswajatylkookreślonetreściopracowanegodzieła,niewykorzystującsa‑
megoutworulubjegofragmentów.Sameidee,tezyirozwiązanianaukowe
wsensieszerokimjakotakieniepodlegająbowiemochronieautorskopraw‑
nej,coniewykluczajednakochronynazasadachogólnychkodeksucywil‑
nego.Zkoleiworzeczeniuz24listopada1978rokuSądNajwyższy46doszedł
downiosku,żesamaideautworunaukowegostanowiącajegoistotnątreść
niepodlegaochronieinależydotzw.elementówwolnychutworu.Ochronie
podleganatomiastformauzewnętrznieniatejidei.Wwyrokuz5marca
2004rokuSądApelacyjnywKrakowie47orzekł,żeefekttwórczości(na
przykładscenariuszczywyreżyserowanawypowiedźaktora)zredukowany
dokrótkiejfiguryretorycznejjestnatyleogólny,żeposiadacechęidei,ijako
takiniestanowiprzedmiotuprawaautorskiego.
Brakochronyideijestistotnyzwłaszczadlatwórcówreklam.Mogąoni
wykorzystywaćidee,naktórychopierająsiętwórcywcześniejpowstałych
reklamczyinnychutworów.Przykładstanowiwykorzystaniewfilmach
reklamowychwątkówliterackich.Niesposóbzaakceptowaćstanowiska
wyrażonegoprzezSądApelacyjnywKrakowie48,żedodóbrprawnych
twórcynależyzakreślenieram,wjakichwykorzystywanajestjegotwór‑
czość.Wsytuacji,wktórejobszareksploatacjifilmuSeksmisjawyznaczył
jegofabularnycharakter,wykorzystanieznaczącegopomysłupochodzą‑
cegoztegofilmuwcelachreklamowych,bezzgodytwórcy,jestdziałaniem
bezprawnym.Wynikatostąd,żeprawoautorskiechroniutwórjakorezultat
pracyintelektualnej,przyznająctymsamymtwórcyprawodotegoutworu,
anieprawodecydowaniaosposobiewykorzystaniapomysłu,naktórym
sięopiera.
43TakK.Grzybczyk:Dziełoreklamoweijegotwórca.Warszawa1999,s.19.
44Zob.KomentarzII,s.48—49.
45IICR515/77.OSPiKA1979,nr3,poz.52.
46ICR185/78.flGazetaPrawna”1979,s.23.
47IACa35/04.flOrzecznictwoCywilne”2004,nr10,poz.33.
48Ibidem.
