Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Pojęcieifunkcjefnansówpublicznych
29
Oostatecznymkształcieinstytucjiprawnofinansowejdecydujecel,jakima
onarealizowaćwobszarzegospodarkipublicznymizasobamipieniężnymi.
Ztegopunktuwidzeniainstytucjatraktowanajestjakoinstrumentprawno-
finansowyrealizacjiokreślonegocelu.Instytucjaostrukturzezłożonejrea-
lizujepewiencelogólnyocharakterzenadrzędnym,zaśinstytucjeszcze-
gółowerealizującelecząstkowepodporządkowanecelowinadrzędnemu,
stającsiętymsamymszczegółowymiinstrumentamiprawnofinansowymi
realizacjitegocelu.Przykłademtakiejinstytucjiprawnofinansowejzłożonej
jestbudżetpaństwa.Użycieodpowiednichinstrumentówumożliwiareali-
zacjęceluizadańdanejinstytucjiprawnofinansowej,wyznaczonychprzez
politykęfinansowąpaństwa,wtympolitykębudżetową,dochodowączywy-
datkową.Przykłademtakiejinstytucjiszczegółowejjestlimitowaniewydat-
kówlubrozdysponowywanierezerwbudżetowych.
Pojęciesystemufinansowegojestnadrzędnewodniesieniudookreślonych
instytucjiprawnofinansowych,kształtującychsięnapodstawieobowiązują-
cychnormprawnych.Wramachsystemufinansowegowyodrębnićmożna
jednocześnieszczegółowesystemyfinansoweodnoszącesiędopublicznej
działalnościfinansowej,ujętejnaogółprzedmiotowo,jaknp.systemdo-
chodówpublicznych,systembudżetowyczysystemwydatkówpublicznych.
Każdyztychsystemówtworząposzczególneinstytucjeprawnofinansowesta-
nowiąceczęściskładowedanegosystemu,któreopartesąnapewnychswoi-
stychkonstrukcjachojednorodnychlubzbliżonychcechach13.Pozatympo-
szczególnesystemywykazująpewnecharakterystycznedlanichcechyoraz
opierająsięnaokreślonychzasadach.
1.4.Funkcjefinansówpublicznych
Funkcjefinansówpublicznychtozadania,jakiemająonedospełnienia
wkształtowaniustosunkówspołecznych(ekonomicznychipolitycznych)14.
Funkcjetewiążąsięzistotąizakresemfinansówpublicznych,zpotrzebami
społecznymi(głównieocharakterzezbiorowym)izkoniecznościąichzaspo-
kajania,corodzikoniecznośćuruchomieniapewnychmechanizmówiprze-
znaczenianateceleokreślonejczęściPKB.Wobrębiefinansówpublicznych
możnapowołaćiwykorzystaćnarzędziapozwalającenazaspokajaniezbio-
rowychpotrzebspołecznych.
13N.Gajl,Systemywprawiefnansowym[w:]SysteminstytucjiprawnofnansowychPRL,t.1,
Instytucjeogólne,red.M.Weralski,Ossolineum1982,s.417in.
14C.Kosikowski[w:]Finanse…,red.C.Kosikowski,E.Ruśkowski,s.25.
