Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Częśćogólna
(pierwszapołowaXIIIwl)zpierwszegoustępuKodeksuJustyniana(ClIl,1l1l),zaczy-
nającegosięodsłówCunctospopuloslRecypowałjąAccursius(zmarłyokl1260rl)
wsłynnejWielkiejGlosiedowspomnianegoustępuKodeksuJustynianal
18
JużwXIIIwl,awięcjeszczeprzedBartolusem,znanybyłniemalwszystkimpostglo-
satorompodziałnastatutyosobowe(statutapersonalia)istatutyrzeczowe(statuta
realia)l
Statutrzeczowyobejmowałnormy,którewedługintencjiprawodawcymiały
określaćprawnyreżimrzeczylDotyczyłwszystkichrzeczyznajdującychsięna
danymterytorium(decydujewięclexloci,ubiresest)lWedługinterpretacjiprzyjętej
przezBartolusarzeczowycharaktermająnormy,któredotyczątylkorzeczy;norma
dotyczącaiosób,irzeczywchodzidostatuturzeczowegotylkowtedy,gdyczynnik
nrzeczowości”wysuwasięnaplanpierwszy(przeważanadczynnikiem
npersonalności”)l
StatutosobowyodnosiłsiędoosóblZgodniezpoglądemutrwalonymjuż
wXIIwlstatutosobowyntowarzyszy”osobie(statutumcomitaturpersonae)lTę
zasadęwzbogaciłirozwinąłBartoluslJeślistatutosobowyprzynosirozwiązanieod-
mienneniżto,któredajeiuscommune(praworzymskie),nieodzownesądystynkcjel
Odróżnićmianowicienależystatutywprowadzającezakaznieznanyprawupo-
wszechnemu(statutaprohibitiva)orazstatutyprzyznająceosobomprawa,których
iuscommuneimodmawia(statutapermissiva)lStatutaprohibitivafavorabilia(awięc
statutykorzystnedlaosób,którychdotyczą,nplzakazymającenaceluochronęmło-
docianych)ntowarzyszą”osobomnazasadachogólnychdotyczącychstatutuosobo-
wego,natomiaststatutaprohibitivaodiosa(wprowadzającezakazyniekorzystnedla
osób,nplwyłączeniecórekoddziedziczenia)nientowarzyszą”osobom,sąwięcstoso-
wanejedyniewgranicachdanegoterytoriumlTakżestatutapermissivazasadniczo
nientowarzyszą”osoboml
Trudnościzwiązanezprzyporządkowaniemnormdostatutuosobowegoirze-
czowegoskłoniłyniektórychprawnikówXIIIwldowprowadzeniatrzeciejka-
tegorii-statutówmieszanych(statutamixta),odnoszącychsięczęściowodoosób,
częściowozaśdorzeczylWtymostatnimzakresiezarysowałysięzresztąnajwiększe
różnicepoglądówlNiektórzyuważali,żechodzituonormydotycząceczynności
wogóle,innizaśograniczalizasięgtegostatutudonormdotyczącychjedynieformy
czynnościprawnejlPrzyjmowanoteżczasem,żestatutmieszanyobejmujenormy
obowiązującewmiejscudokonaniaczynnościlubwmiejscu,gdzieczynnośćmawy-
wrzećskutekl
WedługBartolusaformaumowypodlegalegilocicontractus;wzakresieskutków
umowynieodzownejestzaśprzyjęcienastępującegorozróżnienia:skutkiwynika-
jącewprostzumowypodlegająlegilocicontractus,natomiastskutkiniewynikają-
