Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
…
24
RozdziałI.Zagadnieniaogólneprawaubezpieczeńspołecznych
pracyzpowoduchorobylubinwalidztwaorazśmierci),zniesionopowstaływ1968r.
funduszemerytalnyiutworzonoFUS,któregodysponentemzostałZUS.
2.3.IIIRzeczpospolitaPolska
Obecnastrukturaubezpieczeńspołecznychzostałaukształtowanawwynikuuchwa-
leniaustawyz13.10.1998r.osystemieubezpieczeńspołecznych,namocyktórej
wyodrębnionoczteryrodzajeubezpieczeńspołecznych:1)emerytalne,2)rentowe,
3)chorobowei4)wypadkowe.
Wzakresieubezpieczeniaemerytalnegow1999r.dokonanofundamentalnejzmiany
koncepcjiochronysocjalnejwrazieosiągnięciawiekuemerytalnego,wdrażającsys-
temtzw.trzechfilarówopartynapowszechnymiobowiązkowymsegmenciepublicz-
nym/repartycyjnym(ZUS-tzw.Ifilar)i,wprzypadkuubezpieczonychurodzonych
podniu31.12.1968r.,prywatnym/kapitałowym(OFE-tzw.IIfilar)orazdodatko-
wym(dobrowolnym)segmencieprywatnym,czyliróżnychformachzabezpieczenia
emerytalnego(tzw.IIIfilar).WprzeciwieństwiedomodeluzaopatrzeniowegowPRL,
wktórymprawodoświadczeńprzysługiwało„ztytułuzatrudnienia”
,zdośćluź-
nymjegopowiązaniemzopłacaniemskładek,wubezpieczeniuemerytalnymdla
osóburodzonychpodniu31.12.1948r.ściślepowiązanowysokośćemeryturyzze-
widencjonowanąskładkąnakontach,aod2011r.-takżesubkontach,ubezpieczo-
nychwZUSorazześrodkamizOFEpodlegającymiinwestycjomkapitałowym(zob.
rozdziałIVpkt1).
Zczasemzaczętowprowadzaćkorektydofunkcjonującegosystemuemerytalnego.
Wszczególności,wzwiązkuznegatywnymiskutkami,jakieOFEwywołaływsferzefi-
nansówpublicznych,istotniezmodyfikowanokapitałowysegmentemerytalny,copo-
legałonajpierw(w2011r.)naobniżeniupoziomuskładkiemerytalnejprzekazywanej
dotychinstytucji(z7,3%do2,3-3,1%wlatach2011-2014),anastępnie(w2014r.)
rezygnacjizarównozobowiązkuzawarciaumowyzOFE,jakizprzekazywaniaskład-
ki,ustalonejnapoziomie2,92%,doOFE.Pozatymzwiększyłsięirozszerzyłstan-
dardochronysocjalnejwraziewykonywaniafunkcjirodzicielskich,wychowawczych
iopiekuńczych,czegoprzejawembyłopodwyższeniepodstawywymiaruskładkidla
osóbprzebywającychnaurlopachwychowawczychorazwprowadzenienowychtytu-
łówubezpieczeniaemerytalnegoadresowanychdoosóbsprawującychosobistąopiekę
naddzieckiemwramachniepracowniczychformzatrudnienia(2013r.)iosóbspra-
wującychopiekęnadosobąpobierającąświadczeniewspierające,gdyniepodejmują
zatrudnienialubinnejpracyzarobkowejzewzględunaudzielanietakiegowsparcia
(2024r.).Uelastycznionorównieżwarunkipodleganiaubezpieczeniomspołecznym
przedsiębiorców,umożliwiającimustalaniepodstawywymiaruskładkiwedługreguł
preferencyjnych.
KamilAntonów
