Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
rozdziałI.Preambuławpolskiejdoktrynieprawa
Innąsprawąjestnatomiastto,wjakisposóbfunkcjadyrektywalnateks-
tówprawnychjestrealizowana,awięcjakąstosujesięformęwyrażania
myśli.Najczęstszajestformaopisowa,bardzorzadkoustawodawcakorzy-
stazesposobupowinnościowego,nigdyzrozkaźnikowego.
142
Należyjednak
odpowiedziećnapytanie,wjakimceluwdanejsytuacjizastosowanoformę
opisową–czydozawarciawypowiedzidyrektywalnych,czyfaktyczniedo
opisurzeczywistości?Wpreambułachpodobniejakwtekścieartykułowa-
nymrównieżjeststosowanaformaopisowa.Sątojednakopisyobardzo
zróżnicowanymcharakterze.Niektóreznichmożnanawetoceniaćwkate-
goriachprawdybądźfałszu.Prawodawcawskazujenp.nagenezępowsta-
niaaktuprawnegoiprzytaczanajważniejszefakty,jakiewzwiązkuztym
miałymiejsce,czyteżprzypominaistotnedatyzhistoriidanegokraju
(zwłaszczawpreambułachdoustawzasadniczych).Wartojednakdodać,
iżpreambułymogązawieraćistotnekwestiezwiązanezzakresempodmio-
towym,przedmiotowymczyczasowymregulacji,coznajdujepotwierdzenie
worzecznictwie(oczymbędziejeszczemowa).Powstajepytanie,dlacze-
gowięcuważasię,iżwprzypadkupreambułsątowyłączniewypowiedzi
opisowe,awprzypadkutekstuartykułowanegonależyopisyodczytywać
jakowyrażenianormatywne?Wydajesię,iżwspółcześnienależyprzyjąć,
żerównieżpreambułymającodozasadycharakternormatywny,biorąc
zwłaszczapoduwagęfakt,iżnormprawnychnietworzysięzwyklezpo-
jedynczychprzepisów.RównieżR.Sarkowicz,zastanawiającsię,czypre-
ambułynapewnoniepełniąfunkcjidyrektywnej,doszedłdowniosku,że
pełniąoneróżnefunkcje,wtymwpływająnazachowaniaadresataprawa,
sąwięcźródłemdyrektyw.Niemazgodnościjednakcodotego,czychodzi
odyrektywystanowczeczyniestanowcze,stąddyskusjanadtym,czypre-
ambułyzawierająnormyprawne,czyichniezawierają,czymającharakter
normatywny,atymsamymperformatywny,toznaczyczysąwypowiedzia-
misformułowanymiprzezlegislatorawceluustalenianormzachowania.
143
Poglądynatentematsąpodzielone,cozaowocowałom.in.sporemonor-
matywnośćpreambuły,któregonajistotniejszewątkizostanąprzedstawio-
nejeszczewtymrozdziale.
Naobecnośćwtekstachustawzwrotów,nieróżniącychsięodtychuży-
wanychwtekstachopisowych,zwracałuwagęF.Studnicki.144Dlaniego
zwrotemprawnymjest„zespółskładającysięznapisuitowarzyszącejjego
142Ibid.,s.61.M.Zielińskizwracauwagęnato,iż„opisowewypowiedzeniajęzyka
prawnegowysłowiająnieinformacjeonormach,leczsametenormy,tyleżewpostaci
opisowychprzepisów”.M.Zieliński:Językiprawne...,s.61.
143R.Sarkowicz:Poziomowa...,s.126;A.Malinowski:op.cit.,s.101;J.Pieńkos:
op.cit.,s.52.Wyróżniasięperformatywypierwotneiperformatywywtórne.Pierwsze
towypowiedzinormatywnejęzykaprawnego,gdyżsąautorytatywnymiwypowiedziami
prawodawcy.Performatywywtórnetowypowiedzijęzykaprawniczego,którestwierdzają
dokonanieperformatywupierwotnegoprzezustawodawcę.J.Pieńkos:op.cit.,s.95.
144F.Studnicki:op.cit.,s.117.
