Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dopuszczalnośćdowodówuzyskanychsprzeczniezprawem
21
zprawemalbozaichniedopuszczalnością(reguławyłączenia).Genezytego
sporuposzukiwaćnależyzjednejstronywdążeniudoprawdy(awzwiązku
ztymdoumożliwieniaprzedstawieniaprzezstronyiwykorzystaniaprzez
sądjaknajszerszegospektrumdowodów),zdrugiej-wochroniepodstawo-
wychprawjednostek(np.prawadoprywatności,wolnościsumienia,czci
idobregoimienia)5.Konfliktdotyczyrównieżrelacjipomiędzycelamiproce-
suwpostacirealizacjisprawiedliwościmaterialnejorazsprawiedliwościfor-
malnej(proceduralnej)6.
Analizadopuszczalnościdowodówuzyskanychsprzeczniezprawem
wpostępowaniukarnym,administracyjnymicywilnymmusibyćpoprze-
dzonaokreśleniempojęciatychdowodówiichrelacjądoograniczeń(zaka-
zów)dowodowychwystępującychwposzczególnychgałęziachprawa.Waż-
nejestteżodróżnieniedowodówuzyskanychbezpośrednioznaruszeniem
prawaoddowodówuzyskanychpośrednio-dziękipierwotnemudowodo-
wisprzecznemuzprawem.Sposóbuzyskaniadowodumożebowiemdecy-
dowaćojegodopuszczalności.Dowóduzyskanylubprzeprowadzonyznaru-
szeniemprzepisówprawaniezawszepowinienpodlegaćdyskwalifkacjijako
źródłopoznaniaprocesowego.Wydajesię,żekategorycznyzakazdopuszcza-
niatakichdowód-bezpozostawieniasądowimożliwościichoceny-byłby
sprzecznyzpoczuciemsprawiedliwościidążeniemdoprawdy.
1.Pojęciedowoduuzyskanego
sprzeczniezprawem
Wprocedurzekarnej,administracyjnejicywilnejnaokreśleniedowodu
sprzecznegozprawemużywasięróżnychpojęć.Wprocesiekarnymdoktry-
naiorzecznictwoposługująsiępojęciem„dowodunielegalnego”,„uzyskane-
goznaruszeniemprawa”,„zebranegowsposóbsprzecznyzustawą”.
Podpojęciemdowodunielegalnegorozumiesiędowóduzyskanywbrew
zakazomdowodowym(obejmującymniedopuszczalnośćdowodów,zakazy
dowodzenia,zakazywykorzystaniadowodów),znaruszeniemjakiegokolwiek
przepisuprawa(zwłaszczadowodowego)lubjakotylkotendowód,którynie
nadajesiędowykorzystaniazewzględunasposóbjegouzyskania(niezależnie
5
K.Gajda-Roszczynialska,Kilkauwagodopuszczalnościdowodównielegalnychnatleprawno-
porównawczymwpolskimpostępowaniucywilnym,w:Sineiraetstudio.Księgajubileuszowadedyko-
wanaSędziemuJackowiGudowskiemu,red.T.Ereciński,P.Grzegorczyk,K.Weitz,Warszawa2016,
s.70;por.także:A.Laskowska,Dowodywpostępowaniucywilnymuzyskanewsposóbsprzecznyzpra-
wem,„PaństwoiPrawo”2003,z.12,s.88.
6
Ł.Jagiełłowicz,Dowodynielegalnewkontradyktoryjnymprocesiekarnym,w:Kontradyktoryjność
wpolskimprocesiekarnym,red.P.Wiliński,Warszawa2013,s.325.
