Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
tylnym,wrogiejwalkilubwalkiusankcjonowanejregułamigry)
6,czyrodzajwchodzą-
cychwkonfliktdóbrmaznaczenie(zdaniemOssowskiej–nie)
7,atakże,jakimusibyć
stosunekilościowydóbr,którychkonfliktdotyczy.Natymetapierozważańistotnadla
mniebędziewyłącznieodpowiedź,jakiejOssowskaudzielanaostatniezpostawionych
pytań,ponieważpozwoliminaprzeprowadzeniedalszychpodziałówwramach(C)
konfliktowejodmianyegoizmupsychologicznego.
ZdaniemOssowskiej,czynegoistycznyzakładadysproporcjęwilościdóbr,których
dotyczykonflikt
8.Podmiotpostępujeegoistycznie,jeślidążydorozstrzygnięciakon-
fliktunawłasnąkorzyść,wsytuacji,gdyspornedobroprzedstawiadlaniegomniejszą
wartośćniżdlajegoadwersarzalubjegouprawnieniadoposiadaniategodobrasą
mniejszeniżuprawnieniaadwersarza
9.Krótkorzeczujmując,podmiotdokonujeczynu
egoistycznego,jeślidążydorozstrzygnięcianawłasnąkorzyśćkonfliktu,wktórym
stawkąjestdlaniegodobromniejsze(zróżnychpowodówiwróżnymznaczeniu)niż
dobrobędącestawkądlajegoadwersarza.Autorkauwzględniawięcjednąztrzech
możliwychodpowiedzinapytanie,jakmożnarozumiećkonfliktowyegoizmpsycholo-
giczny.Mówimianowicie,żepsychologicznymegoistąjestczłowiekposiadającydys-
pozycjędotego,abywystępującekonfliktyinteresówrozstrzygaćzawszenawłasną
korzyść–bezwzględunawielkośćiwartośćspornychdóbr–niejestnimnatomiast
człowiek,którystarasięnawłasnąkorzyśćrozstrzygnąćkonflikt,wktórymchodzi
odobraporównywalnejwielkości.
OdpowiedźOssowskiejmożnarozumiećdwojako:(C1)podmiotzawszedążydo
rozstrzyganiakonfliktównawłasnąkorzyść,ponieważjestzwolennikiemkonfliktowe-
goegoizmuwwersjiekskluzywnejidobruinnychludzinieprzyznajeniezależnej
wartości,(C2a)podmiotwyznajeegoizmwodmianiepreferencyjnej,przyznajewięc
niezależnąwartośćdobruinnychludzi,niemniejuważa,żewkażdejsytuacjikonflik-
towejbezwzględnypriorytetmajegowłasnedobro.Należywskazaćtakżenadwie
słabszeinterpretacjepreferencyjnejodmianykonfliktowegoegoizmupsychologiczne-
go:(C2b)zgodniezpierwsząznichludziecharakteryzująsiędyspozycjądorozstrzy-
ganianaswojąkorzyśćtychkonfliktówwartości,przyktórychwystępujelekkadys-
proporcjaispodziewanedobroichadwersarzabyłobyniecowiększeniżichwłasne;
(C2c)wreszcienajsłabszaodmianakonfliktowegoegoizmugłosi,żecharakteryzującą
6Wtychbowiemwypadkach,choćkonfliktinteresówwystępuje,niemniejdziałańżadnejzzaangażo-
wanychosób,próbującychówkonfliktrozstrzygnąćnawłasnąkorzyść,nienazywasięegoistycznymi.
7Ossowskaodpowiadawtensposóbnapytanie,czyktośdążącydorozstrzygnięciakonfliktunawłas-
nąkorzyśćmożezostaćuwolnionyodposądzeniaoegoizm,jeślistawkądlaniegojestjakieśdobromoral-
ne,podczasgdydlajegoadwersarzapozamoralne.Ossowska[1949]s.156.
8Ossowska[1949]s.155.
9„Jeśliktośzajmujemiejscesiedzącewtramwaju,aobokstoiosobatejsamejpłciitegosamegomniej
więcejwieku,niktniezarzucimu,żejestegoistą,jeślijejmiejscanieustąpi.Wolnotutkwićprzydobrach
własnych,mimoichkonfliktuzcudzymi,dlategożeprzyrównościzaangażowanychzobustrondóbriprzy
równościludzkichdonichuprawnieńniemapowodu,byktoścedowałswojenarzeczcudzych.Dopiero
wtedyzaczynasiękogośobwiniaćwtychwarunkachobrakwzględunainnych,jeżelipozwalastaćobok
kobieciezdzieckiemczyosobiestarejischorzałej,bowtedyzmieniasięstosunekdóbr,którychobiestrony
posiadaćrównocześnieniemogą”.Ossowska[1949]s.155.
