Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
POJĘCIEPROBLEMUSPOŁECZNEGOWHISTORIISOCJOLOGIIIPRACYSOCJALNEJ
31
„sterowaniespołeczne”.Ichzdaniem,rozwiązywanieproblemówspołecznychjest
możliwe.Fundamentemtegoprocesujestposiadanieodpowiedniejwiedzy:imwiększe
sązasobywiedzywdanymspołeczeństwie,tymwiększesąmożliwościrozwiązywa-
nia.(Przykłademudanegozastosowaniawiedzywrozwiązywaniuproblemówbył
programkontroliurodzeńnaTaiwanie).EtzioniiHeidtpiszą:
problemspołecznyjestrozwiązywanynajbardziejskutecznie,jeżeli(a)zbierzesięiprzetworzy
wystarczającąilośćinformacjioraz(b)tedwaskładniki(zebranieiprzetworzenie)sąrelatywnie
zrównoważone(...),wkategoriachpotrzebmechanizmówsterowania.Takiespołeczeństwobę-
dzieaktywne,lecznienadaktywne(s.65).
1.4.Problemyspołecznejakozachowaniezbiorowe
PracaMeronaiNisbeta(1961)nacałądekadęukształtowałamyślenieibadaniepro-
blemówspołecznych.PoglądomMertonaijegodefinicjiproblemuspołecznego
(1961),akcentującychznacznieczynnikaobiektywnego,przeciwstawiłsięHerbert
Blumer(1971).Wartykulezatytułowanym„Socialproblemsascollectivebehavior”
postawiłontezę,żeproblemyspołecznesąwynikiemprocesuzbiorowegodefiniowa-
nia.Artykułtenstałsięźniejpunktemodniesieniawieluinnychpublikacjinatemat
kwestiispołecznych.Blumerstwierdził,żesocjologowiemyląsię,sądząc,żeproblemy
społecznetoobiektywnewarunkiżycia,ateoriasocjologicznajestcałkowicieniezdol-
nadowykryciaizidentyfikowaniaproblemówspołecznych.Tradycyjnateoriasocjo-
logicznazakładała,żeproblemyspołecznemożnaokreślićwobiektywnychterminach
warunkówżycia.Socjologowiezatemstaralisięopisaćproblemypoprzezzespół
obiektywnychdanych,takichjakliczba,rodzaj,typosóbzaangażowanychwokreślone
kwestieorazwukazaniezwiązkówtychobiektywnychwskaźnikówzżnymiczynni-
kamispołecznymi.TentypanalizysocjologicznejBlumerodrzucił.Jegozdaniem,
obiektywnewarunkiegzystencjimająznaczeniewtórne.Pierwotneznaczeniemato,
wjakisposóbspołeczeństwodochodzidouznaniapewnegostanurzeczyzaproblem.
Pisze:„Problemspołecznyjestzawszeogniskowądziałaniarozbieżnychikonflikto-
wychinteresów,intencjiicelów”(Blumer,1971,s.301).
Blumerzaproponowałujęciesubiektywistyczneiprocesowe.Dlaniegopodstawo-
weelementyskładoweproblemuspołecznegoto:procesuzgadniania,żepewnesytu-
acjespołeczneokreślanesąjakoproblem,orazczas,wktórymzachodzitozbiorowe
uznaniestanurzeczyzakwestięspołeczną.Blumerspróbowałopisaćtenproces
wpięciufazach.Pierwszaznichtowyłanianiesięproblemuspołecznego.Whistorii
możnaznaleźćwieleilustracji,którepokazują,żeszkodliwewarunkispołecznenie
zawszebyłyuznawanezaproblemyprzezwspółczesnych,żewarunkitebyływod-
miennysposóbpostrzeganeidefiniowaneprzezczłonkówdanegospołeczeństwa
ispołeczeństwsąsiednichitp.Ideologie,działaniazmierzającedorozpoznaniaproble-
mu,grupyinteresu,środkimasowegoprzekazutoobszary,wktórychsocjologowie
powinniprowadzićbadania.ZdaniemBlumera,tenobszarbyłignorowanyinierozpo-