Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
SOCJOLOGIAPROBLEMÓWSPOŁECZNYCH
sensusuiegalitarnejdystrybucjiwładzy.Osiągnięciewyższegopoziomuodpowie-
dzialnościwspołeczeństwiemożliwejestjedyniepodwarunkiem:
1)uzyskaniaodpowiedniejwiedzynatematźródeł,wzorówiskutkówwarunków
sprzyjającychpowstawaniuproblemów,
2)rozwojustrategiiiinstytucjipotrzebnychdoskutecznegoustanawianiacelów
iorganizacji,
3)posiadaniaodpowiedniejsiłydoprzeprowadzeniazmian,
4)poszerzeniastopniapartycypacjiiprawdziwegokonsensusu
6.
Przedstawiającswojąkoncepcjęspołecznegokierowaniajakosposoburozwiązy-
waniaproblemówspołecznych,Etzioniodwołałsiędoanalogiizcybernetycznymste-
rowaniemtorpedidometaforystatkupasażerskiego.Etzionichciałby,żebyspołeczeń-
stwodałosięsterowaćtakjakmaszyny(np.wyrzutniatorped)iżebycybernetykaspo-
łecznadostarczałasposobównaodczytywanieświata,przetwarzanieinformacji
ipodejmowaniedecyzji.Dostrzegajednakróżnicepomiędzysystemamitechnicznymi
ispołecznymi.Wtychostatnichuczucia,preferencje,wartościiinteresyczłonków
społeczeństwaodgrywająniesłychanieistotnąrolę.Ztegopowodubardziejmuodpo-
wiadametaforaspołeczeństwajakostatkupasażerskiego,napędzanegosłabymsilni-
kiem.Takistatekjestczęściowosterowanyprzezzałogę,aczęściowoprzezprądy
morskie.Pasażerowietakiegostatkusąpodzieleninaróżneklasyitoczysięmiędzy
nimiciągławalkaokierunekrejsuiprzywileje.Dotarciedoportujestwtymprzy-
padkukwestiąinterakcjiczynnikówtechnicznych,jakispołecznych(porozumienia
międzypasażeramiipasażeramiazałogą).Sterownespołeczeństwo,takjakmetafo-
rycznystatek,totakie,któreustanowiłomechanizmyuczestnictwa(takżeawansu
społecznego),skutecznejkontroli,gromadzeniaiprzetwarzaniaadekwatnychinfor-
macjiiwpomyślnysposóbjeuruchomiło.
Teoriakierowaniaspołecznegomacharakteruniwersalny,odnosisiędowszystkich
problemów,leczuwzględniarównieżwagęposzczególnychczynnikówwpływających
nakształtdanegoproblemu.Naprzykładrozwiązywanieproblemówspołecznychal-
koholizmulubchoróbpsychicznychwiążesiębardziejzniedostatkamiwiedzynaten
temat,akwestiaubóstwajestbardziejzwiązanazbrakiemdostatecznejmobilizacji
społecznejiwolipolitycznej.Problemyróżniąsiętakżecharakterem,niektóreznich
mająwymiarbardziejindywidualny(np.samobójstwo),ainne–zbiorowy(wzrost
demograficzny).TeoriaEtzioniegodzielirównieżproblemynatakie,wktórychpunkt
ciężkościpoleganapomocyudzielanejjednostceprzezspołeczeństwo(alkoholizm)
lubodwrotnie,pomocyudzielanejprzezjednostkizbiorowości(zanieczyszczenieśro-
dowiska).Koncepcjasterowaniaspołecznegomożemiećzastosowaniewpomyślnym
6Nowsząpróbęopracowaniaschematuradzeniasobiezproblememnapodstawiesterowaniakompute-
rowegoiwiedzyodynamicegrupowejpodjęłaDorienJ.DeTombe(1994).Metodaanalizowaniazłożonych
problemówspołecznych,nazwanaprzeznią„Compram”składasięzdwóchcyklów.Pierwszy,skoncen-
trowanynaidentyfikacjiproblemu,składasięzczterechetapów:1)uświadomieniaproblemuisformuło-
waniaogólnejumysłowejreprezentacjiproblemu,2)poszerzeniapierwszegowyobrażeniaproblemupo-
przezsłuchanie,myślenie,czytanie,mówienieistawianiepytań,3)zbieraniadanychiformowaniahipotez
natematproblemui4)konceptualizacjimodeluproblemu.Drugicyklpoleganazmianieproblemuiskłada
sięzsześciuetapów:1)konstrukcjimodeluempirycznegoipożądanegocelu,2)określeniaprzestrzeni
rozwiązywaniaproblemu,3)rozwijaniahipoteziposzukiwaniainterwencji,4)tworzeniaiocenyscenariu-
szy,5)wdrożeniainterwencjii6)ewaluacjiinterwencji.
