Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Rozwójfonologicznymowydziecka
czasemzwarte,czasemlekkowibrujące.
Również
onewdużejmierzebyły
pasywne.Dalszedźwięki,którepojawiłysięwokresiepomiędzy40a60mie-
siącemżyciadziecka,uznałzadźwiękiaktywne,powstałeprzywspółu-
dzialenarządówmownych.Smoczyńskizwróciłuwagęnabudzącąsię
aktywnośćwarg7wyćwiczonychprzezfizjologicznyrefleksssania7oraz
aktywnośćjęzyka7wyćwiczonegoprzezreflekspołykania(Smoczyński7
1955,s.21).
Wdrugiejpołowiepierwszegorokużyciadziecka,zwykleokołosiód-
megomiesiąca,pojawiasięgaworzenie,choćgłużenietrwajeszczeprzez
jakiśczas.Gaworzenieniesłużykomunikacji,ajedyniewyrażaniuzadowo-
leniawywołanegodobrymsamopoczuciem(por.Porayski-Pomsta,2023,
s.129).Jestonozatempewnymsymptomatem(Zarębina71965,s.19).Po-
nadtojestćwiczeniemnarządówartykulacyjnych,swegorodzajutrenin-
giemmotorycznym.Niebagatelnywpływnarozwójgaworzeniamaogólne
dojrzewaniedziecka.Przedewszystkim„dzieckoprzyjmujewtymczasie
pozycjęsiedzącą,anastępniezaczynapełzać(raczkować),potemzkolei
przyjmujepozycjępionową”(Porayski-Pomsta72015,s.172-173)0Dokonuje
sięwtymczasierównieżskokwrozwojupsychicznym.„Dzieckodziękina-
bywaniutakichcech,jakzaostrzeniespostrzegawczości,zwiększenie
uwagi,bardziejpewnejpamięci,naśladujeterazdźwięki,którewydało
przypadkowowskutekustawicznegoruchuróżnychnarządówmownych,
orazdźwięki,którychbrzmienieuchwyciłooddorosłych”(Kaczmarek7
1953,s.11)0
Wrazzpojawieniemsięgaworzeniasamonaśladowczegonastępuje
przełomwtworzeniumowy(Jusczyk72004,s.90).Wgaworzeniu,copod-
kreślaPorayski-Pomsta,„podobniejakwgłużeniu,dzieckoprodukujeserie
dźwięków,którejednakzasadniczoróżniąsięoddźwiękówgłużących
większymzróżnicowaniem,aprzedewszystkimzaśtym,żesątodźwięki
artykułowane”(2023,s.129).Badaniawykazały,że„niemowlętamiędzy6.
a9.miesiącemżycianietylkopoznająszczegółystrukturywzorcówsłów
wjęzykuojczystym,alesątakżeniezwyklewrażliwenato,jakijestrozkład
wzorcówwdocierającejdonichmowie”(Jusczyk72004,s.83).Tazdolność
zpewnościąwpływana„kształtowaniesięiorganizacjęsłownikaumysło-
wegoorazprocesówrozpoznawaniasłów”(Jusczyk72004,s.83).
Wokresiegaworzeniabadaczezarejestrowaliwprodukcjachdziecka
zjawiskopowtarzaniahomonimicznychsylabostrukturzeCV.Smoczyński
–36–
