Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
celówpisarstwa,krokwpozorneflszaleństwo”,któretrzymanena
wodzy,dajeoczekiwanyindywidualnyśrodekwyrazu.
Bardzozłożonenamiętnościistnienia,człowiek-zwierzę,który
przyrzeka,językbędącykrytykąjęzyka,postawabędącakrytyką
postaw,boleść,zbrodnia,obłęd,śmierć,władza,którebudząwobli-
czucodziennościśmiech—totematypierwszegotomuopowiadań
Gombrowicza.Zdajesię,żezaszybkotwórczośćtazyskałaokreśle-
niefantastycznej;opowiadaprzecieżonajbardziejpalących,dotkli-
wieprzypominającychosobieproblemachnowoczesnegopod-
miotu,człowieka.Spróbujęje,zuporemgodnymsprawy,wniniej-
szejksiążcenakreślić.
Właśniewatmosferzezagrożenia,gargantuicznegośmiechu
irepresjipochodzącychzarównozzewnątrz,jakizwnętrza—czło-
wiekawświecie—pisanesąopowiadaniategotomu.Żebywypeł-
nićtoposłannictwo,wypowiedzieć,nakreślićobrazkondycjiludz-
kiej,należałoustalićpraktykępisarską(językowąorazspołeczną),
którabędziemimowszystkozachowywałaflsuwerenność”pod-
miotu.Postawętęmożnaosiągnąćdziękinieustannymrewizjom,
filozofiipodejrzliwości,wzniesieniuswegogmachuracji,przezzde-
rzanieprzeciwstawnychpoglądów,przeznieustanneodsłanianie
mechanizmówujarzmiającychpodmiot8.
Pomiędzylistemokólnymabelles‑lettres
Wtymmiejscuzajmęsięzapowiedzianymdwugłosemomoder-
nizmie.szczególniepomocnymwzrozumieniu,ukazaniutendencji
epokiiświatopogląduwyrażonegowtejprozie.Pierwszymwęzłem
problemowymbędązarzutystawianepisarzomnowoczesnymprzez
8OswoichświętościachGombrowiczpiszewDzienniku:flGdybymwprowadził
wasdotejkatedryzdziwilibyściesięwidząc,jaknieważneaczasemwręcznędzne
igodnepogardy,ażśmiesznewswojejdrobnejpospolitościbyłytesacraktórym
kultoddawałem—aleprzecieżświętośćniemierzysięwielkościąbóstwatylko
zawziętościąduszy,którasobieuświęca—byleco.»Niemożnawalczyćztymco
duszawybierze«”.W.Gombrowicz:Dziennik1953—1956.Kraków2004,s.215.Orto-
grafiaiinterpunkcjacytatówzGombrowiczaoryginalna.
12
