Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Refleksjajakocechabiegużyciaczłowieka
27
przedmiotówistniejącychwrzeczywistościzewnętrznej”(Sobol,red.1996,
s.945).Refleksjasłużyzatemujrzeniuczegoświęcej,niżto,coaktualnie
jestwidzialnedlapodmiotu.Powstajeonawwynikuzastanawianiasięnad
doznanymisilnymiemocjami,myślamilubwypowiedziami(SJP1980).Jej
źródłemzatemzdarzenia,przemyślenia,przeżycia.Jednostka,oświetlając
myśl,czyniwidoczną,samatakżejestwidocznadziękitemu,couczyniła
widocznym,myśleniezatemzawszejestoczymś.Wzwiązkuztymniemożna
myślećoniczym,zawszeistniejeprzedmiotmyślenia,nawetmyśleniezacho-
dzidziękitemuprzedmiotowi(Gadamer2007).Refleksjabudujesamoświa-
domośćisamowiedzęjednostki(Sendyka2015).
Reflexiveireflectivewjęzykupolskimtłumaczonejakoprzymiotnik
Drefleksyjny”.Zgodniejednakzangielskimźródłosłowemreflexiveoznacza
zwrot,niesieprzesłanieocyklicznejrelacjiiłączysięzreflexivity.Pojawiło
sięonowXXw.naokreślanierelacjizwrotnych(Hałas2011),nanazwanie
umiejętnościocenysiebiezperspektywyobserwatora(Sendyka2015).Ter-
minreflectivekojarzonyjestzaktemkognitywnym,podobniejakreflection,
któreoznaczazdolnośćdogłębokiegonamysłu.Eksploratorzyproblematyki
starająsięodróżniaćprzymiotnikDrefleksyjny”,podkreślającypoznawczy
charakter,odprzymiotnikaDrefleksywny”,któryuwzględniaruchizwrot-
nośćwtympojęciu.
Refleksyjnośćzatemmożebyćrozumianajakoaktywnośćpoznawcza
uwarunkowanapodejmowaniemrefleksjiorazjakoaktzwrotny,powtarzalny
(refleksywny).
Dotychczasowerozważaniasemantyczneprowadządowniosku,żepoję-
ciaDrefleksja”iDrefleksyjność”,choćmająpodobnyźródłosłów,niemająjed-
nakowegoznaczenia:wrefleksjipodkreślasiękognitywnyaspekt,wreflek-
syjnościzwrotnyelementterminu.Wliteraturzeprzedmiotupojęciate
bywająjednaktraktowanesynonimicznie,wzwiązkuztym,przedstawiając
poglądyteoretykówibadaczy,będęsięposługiwałasiatkąpojęciowąstoso-
wanąprzezautorów.
1.1.Refleksjajakocechabiegużyciaczłowieka
Refleksyjnośćjakocechabiegużyciatowarzyszyczłowiekowiodadolescen-
cji.Wkażdymkolejnymokresieżyciamaonaznaczeniedlaczłowieka,który
możewróżnysposóbwykorzystywać.
Wokresiewczesnejdorosłościkształtujesięmyślenierefleksyjne.Osoby,
którewtakimokresierozwojowym,potrafiąpodejmowaćdziałania