Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
SPRAWCŻOśćMED|ÓW
technikazmieniłanaturęludzką
46
atakżewspółcześnieśrodowiskokreowane
przeztechnikęnaskształtuje.flNietylkoewoluujemywramachsemiosfery,mniej
lubbardziejniewdzięcznej,onatakżeewoluujewnas.Niejestemprzed,wraz
lubprzeciw,jakkapitannaswymstatku.Warunkimegozamieszkaniamieszkają
wemnie.Niemówmy:»Jamam,alejajestemswoimśrodowiskiem«.Naszczę-
ściezamykaonolicznemediosferywjednej(jajestemrowerem,samochodem,
samolotem,jakjestemgęsimpióremitelefonem,CNNiCD-ROM);dziękitemu
powiększająsięrelatywniesferymojejwolności.Jednakwszystko,cojestnaze-
wnątrzwobecmnie,wnikadomegownętrza”
.(Debray,2010:111).
Przyznając,żemediawywierająwpływnaludzi(osobyispołeczności),De-
bray(2010:104)twierdzi,żewpływtenujmowanybyćmusiniewporządku
flmechanistycznym(jednaprzyczyna,jedenskutek),leczsystemowym(kolistość:
przyczyna/skutek/przyczyna)”
.Wduchumiękkiegodeterminizmu,choćnieuży-
wająctegookreślenia,dowodzi,żetechnikatokonieczny,aleniewystarczający
warunekzaistnieniapewnychzjawisk(umożliwia,warunkuje,aleniedeterminuje
flwsposóbkonieczny”).Wiadomo,żebeztechnikiniewystąpiąpewneskutki,ale
niewiadomo,jakiwpływwywrzetechnikanakonkretnąspołeczność.flZwiązek
przyczynowymiędzytechnikąikulturąniejestaniautomatyczny,anijedno-
stronny.Niemożemybyćpewnitego,jakietypyzachowańrozwinąsięlubnie
wkulturzeoralnejdziękipismu.Ijesteśmypewni,przeciwnie,żewkulturze,
któranieznatejmetodyupamiętniania,niepojawisiętakieczyinnezachowanie:
niebędzieznałasylogizmu,rejestruwydarzeń,regułskładniitd.(azatemlogiki,
historii,gramatykiitd.)”
.(Debray,2010:105).
Rozważanianatematinterakcjimiędzykulturąatechnikąmożna,zdaniem
Debraya,prowadzićwtensposób,żebadasięsymboliczneskutkitechnik(bot-
tom-up)lubtechniczneuwarunkowaniasymboliczności(top-down).Przejawem
procedurybottom-upsąnaprzykładrozważanianatematwpływumasowejpro-
dukcjipapierunawzrostznaczeniaopiniipublicznej(rozwójprasywysokona-
kładowej).Proceduratop-downstosowanajestm.in.przyrozważaniachnatemat
genezychrześcijaństwa(gdybierzesiępoduwagępołączeniemetodymnemotech-
nicznej,notacjispółgłoskowejimobilnościprzestrzennejpasterzywśrodowisku
pustynnym).WramachpostulowanejprzezDebrayamediologiimożliwesątrzy
typyrefleksji.Szeregującjeodszczegółudoogółu(atymsamymcorazmniej-
szejsprawdzalności),autorwyróżniarozważanianad:1)interakcjamiwewnątrz
systemu,np.wpływdrukunaformętekstu,czypocztyelektronicznejnasztukę
epistolarną;2)interakcjamimiędzysystemami,np.wpływtelewizji(wideosfery)
46
Debray(2010:100)negujezasadnośćopiniisformułowanejprzezczeskiegoifrancuskiego
pisarzaMilanaKunderę,którydowodził,żeaparatfotograficznyniewpłynąłnaoficjalne
zachowania:flLudziezachowywalisiętak,jakbyichfotografowano,zanimzostałwnich
wymierzonyobiektywrzeczywisty”
.ZdaniemKunderytechnika,przynajmniejwtymprzy-
padku,tylkoujawniłacechęnaturyludzkiej.Debray,uznaje,żejązmieniła.
